Aby inwestować w rodziny i nie dopuszczać do kryzysów, a gdy pojawią się, skutecznie im przeciwdziałać. To jedno z ważniejszych założeń nowego społecznego działania pn. „Rodzinny Prolog”, za którego realizację odpowiadać będzie Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Instytut Małego Dziecka im. Astrid Lindgren z Poznania i 10 gminnych samorządów, gdzie powstaną Lokalne Kluby Rodzinne z wysokospecjalistycznymi usługami dla rodzin z dziećmi do lat pięciu. Na czym polega innowacyjność tego projektu?

„Rodzinny Prolog” to nowe społeczne działanie Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego, Instytutu Małego Dziecka im. Astrid Lindgren z Poznania (partner merytoryczny) oraz 10 samorządów lokalnych. To: Międzyzdroje, Karlino, Gryfino, Chojna, Suchań, Goleniów, Postomino, Resko, Złocieniec i Miasto Stargard. W piątek, 28 czerwca 2024 r. w Urzędzie Marszałkowskim została zawarta umowa partnerstwa, która umożliwia drogę do tworzenia konkretnych usług społecznych. Na dokumencie po stronie samorządu województwa podpis złożyli: marszałek Olgierd Geblewicz i wicemarszałkini Anna Bańkowska.

– Analizujemy różne dane statystyczne z regionu i mamy wiele optymistycznych wskaźników, ale są też takie, które nas niepokoją. To na przykład kwestia dzietności. Nie ma prostej metody, aby zachęcić, w szczególności młodych ludzi, do posiadania potomstwa. W mojej ocenie program 500 plus, nie krytykując go jako programu społecznego, nie przyniósł w wymiarze demograficznym sukcesu – mówił Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz i wskazał na działania Pomorza Zachodniego.

– To, co my, jako Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego robimy, to wprowadziliśmy pionierski w Polsce program Zachodniopomorskie Małe Skarby, który ma ułatwić funkcjonowanie rodzin. Program umożliwia rodzicom, w szczególności kobietom, łatwiejszy powrót na rynek pracy, umożliwiając łączenie pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem. Program w ostatnim czasie został skopiowany i nazwany „babciowym” i jest programem ogólnopolskim – mówił podczas spotkania Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego.

Marszałek podkreślił także, że ma nadzieję, że projekt „Rodzinny Prolog” wyjdzie naprzeciw wyzwaniom, z którymi mierzy się region. To oprócz spadku liczby urodzeń, także wysoki wskaźnik umieszczania dzieci w pieczy zastępczej. Statystycznie na 1000 dzieci – 13,3 trafia do pieczy.

– Nie zakładamy, że tym projektem zwiększy się dzietność, ale ogólnie poprawi się sytuacja rodzin. Każde dziecko jest u nas na wagę złota. Lokalne Kluby Rodzinne to niezwykła forma edukacji, świetny i sprawdzony model z Wielkopolski. Cieszę się, że Unia Europejska otworzyła się na projekty profilaktyczne i chcemy tę szansę wykorzystać, by wzmacniać rodziny, a tym samym, by dzieci miały szansę wychowywać się w biologicznych rodzinach – podkreśla dyrektor ROPS, lider projektu „Rodzinny Prolog” Dorota Rybarska-Jarosz.

Najistotniejszym elementem „Rodzinnego Prologu” jest przygotowanie w 10 gminnych samorządach Lokalnych Klubów Rodzinnych. Powstaną profesjonalnie, dobrze przygotowane lokalowo i merytorycznie, miejsca dla rodzin z dziećmi do piątego roku życia.

– Rodzinne Kluby Rodzinne. Za tą miłą i przyjemną nazwą nie kryją się świetlice, ale wyspecjalizowane miejsca, gdzie prowadzona będzie edukacja młodych, niekoniecznie wiekiem, rodziców dzieci do piątego roku życia. Będzie to usługa powszechna, dla wszystkich – podkreśla dyrektor ROPS Dorota Rybarska-Jarosz.

Wicemarszałkini Województwa Zachodniopomorskiego Anna Bańkowska zwracała natomiast uwagę, że profilaktyka, za którą stoją nowe, innowacyjne usługi dla rodzin są najskuteczniejszym i najtańszym sposobem przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, a także pozwalają niwelować wydatki na pomoc społeczną w przyszłości. Tak wyjaśniała założenia nowego projektu. – Będziemy pokazywać rodzicom, którzy przeżywają kryzys, że można pięknie zainwestować w rodzinę – mówiła wicemarszałkini Anna Bańkowska.

W oparciu o liczne badania naukowe krajowe i międzynarodowe udowodniono, że okres wczesnego dzieciństwa do piątego roku życia dziecka jest okresem krytycznym dla jego przyszłego rozwoju i ma kluczowe znaczenie dla dalszego życia. Na to podejście zwraca uwagę partner merytoryczny projektu, Instytut Małego Dziecka z Poznania. To organizacja z prawie 30-letnim doświadczeniem w kreowaniu innowacji i rozwiązań w pracy z rodzinami z dziećmi. Instytut jest autorem koncepcji Lokalnych Klubów Rodzinnych, które od wielu lat, z powodzeniem funkcjonują w samorządach lokalnych w Wielkopolsce.

– Oferta Lokalnych Klubów Rodzinnych kierowana jest do wszystkich rodzin dzieci do piątego roku życia. Usługa działa dwutorowo. Po pierwsze, wspieramy rodziców na starcie rodzicielstwa, kiedy tworzą się więzi rodzinne i postawy rodzicielskie. W psychologii mówi się, że każda rodzina przechodzi kryzys, towarzyszą temu bardzo sprzeczne uczucia: miłości, troski, ale i zagubienia, osamotnienia, chaosu informacyjnego. Po drugie wspieramy wczesne dzieciństwo. I tu jest ta innowacja tego projektu. Uważamy, że wczesne dzieciństwo jest najważniejszym okresem w życiu człowieka. To wtedy tworzą się wszystkie kluczowe kompetencje człowieka – wyjaśniała Prezes Instytutu Małego Dziecka, Izabela Szałajska-Kułakowska.

Oferta klubów będzie za każdym razem dostosowywana do potrzeb rodziców z danej lokalnej społeczności. Zaplanowano m.in. konsultacje, warsztaty rozwojowe, grupy wsparcia.

Obecnie trwają przygotowania do uruchomienia klubów w poszczególnych gminach, m.in. wybierane i dostosowywane są lokale.

Wartość projektu to blisko 22 mln zł i jest współfinansowane z programu Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego. Środki te pozwolą m.in. na lokalowe i merytoryczne przygotowanie klubów, w tym zatrudnienie i przeszkolenie kadry oraz zapewnienie funkcjonowania klubów.

Projekt będzie realizowany do września 2028 r. Zawarcie umowy partnerstwa było pierwszym, oficjalnym krokiem w realizacji tego ambitnego przedsięwzięcia społecznego na Pomorzu Zachodnim.

O szczegółach i założeniach projektu będzie można przeczytać m.in. na stronie internetowej Regionalnego Ośrodka Polityku Społecznej Urzędu Marszałkowskiego https://rops.wzp.pl/

wzp.pl