Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej jest jedną z najmłodszych korporacji samorządowych na polskiej scenie samorządowej. Został powołany w 2002 roku i jest dobrowolnym stowarzyszeniem wszystkich polskich województw samorządowych. Historia powstania Związku sięga początków funkcjonowania w Polsce samorządów na szczeblu województw. Równolegle do procesów zmian prawno-ustrojowych i decentralizacji władzy, toczyła się dyskusja na temat utworzenia Związku Województw RP, które reprezentowałoby interesy polskich regionów zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Wraz z pojawieniem się samorządów województw, wyposażonych w nowe kompetencje, ale i szeroki zakres zadań, zaistniała potrzeba stworzenia wspólnego forum, którego celem byłoby m.in. umożliwienie szerokich dyskusji i konsultacji w najważniejszych kwestiach dotyczących realizowania polityki rozwoju regionalnego. Powołanie do życia Związku Województw RP dawało taką właśnie możliwość polskim regionom.

Spotkanie założycielskie odbyło się w Warszawie w dniu 9 września 2002 roku, podczas którego przewodniczący sejmików i marszałkowie województw zaakceptowali Statut Związku oraz zgłosili akces poparty uchwałami sejmików o przystąpieniu do stowarzyszenia.

W dniu 21 września 2002 roku, odbyło się I Zgromadzenie Ogólne Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, na którym wybrano władze pierwszej kadencji Związku. Kadencja Związku Województw RP pokrywa się z kadencją władz samorządów województw.