Polska prezydencja może odegrać bardzo istotną rolę w kształtowaniu przyszłej polityki spójności. Z pełnym przekonaniem mogę stwierdzić, że istnieje szeroka akceptacja dla polityki spójności jako narzędzia rozwoju. Niemniej jednak, konieczne są pewne korekty i dostosowania. Zdecydowanie zgadzam się z opiniami, że nie chodzi tutaj o rewolucję, ale o ewolucję – mówił podczas debaty o rezultatach polityki spójności po 2027 roku wiceprezes Związku Województw RP i Marszałek Województwa Podkarpackiego, Władysław Ortyl.

Debata odbyła się w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej w ramach przewodnictwa Polski w Radzie Europy. W spotkaniu udział wzięli m.in. wiceminister Rozwoju i Polityki Regionalnej Jan Szyszko, przedstawiciele Komisji Europejskiej, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno – Społecznego oraz przedstawiciele Związku Województw RP.

Wiceprezes Związku Województw Rzeczpospolitej Polskiej Władysław Ortyl wziął udział w dyskusji pt. ,,Zorientowana na rezultaty polityka spójności po roku 2027 – wyzwania, zagrożenia i szanse. Spojrzenie interesariuszy publicznych i decydentów politycznych. 

Władysław Ortyl w imieniu Związku Województw RP wyraził głębokie zaniepokojenie możliwą centralizacją wydatkowania i wdrażania funduszy europejskich.

– Obawy te są uzasadnione, szczególnie z perspektywy samorządów regionalnych, które przez wiele lat z powodzeniem realizowały regionalne programy operacyjne. Dysponujemy nie tylko bogatym doświadczeniem w tym zakresie, ale także solidnym zapleczem instytucjonalnym i kompetentnymi kadrami. Szkoda byłoby, gdyby ten potencjał został zmarnowany lub zmuszony do realokacji.

Jednak kwestia decentralizacji nie dotyczy wyłącznie ochrony istniejącego systemu. Centralizacja może grozić likwidacją regionalnych programów operacyjnych, które są kluczowe dla skutecznego rozwiązywania lokalnych problemów. Programy te, dzięki swojej strukturze, znajdują się bliżej obywateli i pozwalają na bardziej precyzyjne reagowanie na potrzeby społeczności. – mówił wiceprezes Związku Województw RP.

Rola samorządów w polityce spójności UE po 2027 roku

Podczas debaty głos zabrał Antoni Konopka, członek zarządu województwa Opolskiego i przewodniczący Komisji ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Związku Województw RP.                 

– Uważam, że nasza rola jako samorządu powinna być jasno określona, a nasze działania w zakresie zapewniania płynności realizacji zadań – odpowiednio przedstawiane. Cieszy fakt, że szybko nadrabiamy dystans i doganiamy kraje tak zwanej „starej Unii” pod względem poziomu życia oraz gospodarki. Niemniej jednak, niepokojące są widoczne dysproporcje między poszczególnymi regionami naszego kraju, które stają się coraz bardziej zauważalne – ocenił członek zarządu województwa Opolskiego

Dopasowanie polityki spójności do potrzeb regionów w Polsce.

– Z jednej strony cieszy mnie rozwój wschodniej Polski. Z drugiej strony konieczne są konkretne rozwiązania zarówno w ramach polityki spójności, jak i w strategicznym podejściu do średniookresowego planowania rozwoju kraju. Krajowe strategie rozwoju i wyznaczone obszary interwencji powinny być odpowiednio dopasowane do potrzeb poszczególnych regionów i odpowiadać na ich specyficzne oczekiwania.  Mówiąc wprost, ważne jest, aby proponowane rozwiązania uwzględniały rzeczywiste potrzeby każdego regionu. Uważam, że konieczna będzie dalsza, pogłębiona dyskusja nad tymi kwestiami. Liczymy nie tylko na kontynuację istotnej roli samorządów w realizacji polityki spójności, ale wręcz na jej wzmocnienie – dodał Antoni Konopka, który wypowiedział się z ramienia Związku Województw RP.

Stanowisko Związku Województw RP

Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej w swoich trzech stanowiskach, odnoszących się do przyszłości polityki spójności, wyraził głębokie zaniepokojenie możliwą centralizacją wydatkowania i wdrażania funduszy europejskich.