Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży utworzy SP ZOZ Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze wraz z partnerami: Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubuskiego – Departamentem Zdrowia i Urzędem Miasta Zielona Góra – Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną.

Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 i współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego – dofinansowanie wynosi 12,9 mln zł. – Od trzech lat w Polsce powstają Centra Zdrowia Psychicznego. Reforma polega na zmianie charakteru leczenia ze szpitalnego na pomoc środowiskową. Do tej pory powstały 33, docelowo ma powstać 300. W Lubuskiem, w ramach pilotażu powstały dwa takie centra: w Obrzycach i Gorzowie Wlkp. Docelowo będzie 5 – jedno na 200 tys. mieszkańców. Natomiast nie było do tej pory takiego centrum leczenia dzieci i młodzieży. Dopiero ten projekt umożliwia nam stworzenie pierwszego takiego Centrum w Zaborze. Jest to pilotaż, którym obejmiemy powiat zielonogórski i miasto Zielona Góra (Poradnie w Zielonej Górze ul. Nowa, i ul. Anieli Krzywoń). Centrum będzie działało do 2023 roku. Docelowo ma powstać jedno na 200 tys. mieszkańców – wyjaśnia marszałek województwa lubuskiego Elżbieta Anna Polak. Wskazuje też na problemy i wyzwania w tym obszarze.

– Mamy wciąż zbyt niskie finansowanie opieki psychiatrycznej, brakuje kadry, jest niska dostępność do usług. W Polsce pracuje jedynie 455 psychiatrów dziecięcych, w Lubuskiem tylko 8. Potrzebujemy też więcej poradni pedagogiczno- psychologicznych i je tworzymy w ramach EFS. To jest palący temat. Polska ma niechlubne 2. miejsce w Europie pod względem samobójstw dzieci i młodzieży. Pandemia znacznie pogorszyła stan zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Nauka zdalna, to niestety wykluczenie z życia społecznego. Depresja, zagubienie, stres występuje teraz z olbrzymim nasileniem – przekonuje Elżbieta Anna Polak.

O szczegółach projektu mówił dyrektor Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze Andrzej Żywień. – Trzeba odchodzić od izolowania dzieci w szpitalach psychiatrycznych,  bardziej stawiać akcenty na leczenie dzieci w ich środowisku. Mowa o oddziałach dziennych, poradniach i hostelach. Ten projekt pozwoli pomóc 2600 osobom do 21. roku życia. Ważne, że w tym całym cyklu leczenia bierze się pod uwagę otoczenie dziecka lub nastolatka, ponieważ przeszło 3 tys. osób z rodzin też będą brane pod uwagę w procesie leczenia. Nowe podejście, czyli reforma psychiatrii dzieci i młodzieży zakłada, że będą 3 stopnie referencyjne. Na pierwszym stopniu poradnia, gdzie będą psychologowie, psychoterapeuci, pedagogowie. Tam będzie pierwsza selekcja i ustalenie, czy dziecku da się pomóc na tym etapie i to wystarczy, czy należy skierować dziecko do 2. stopnia referencyjnego, gdzie jest poradnia psychiatryczna. Jeżeli nie da się dziecku pomóc na 2. stopniu, dopiero trzecim krokiem będzie wysokospecjalistyczna opieka psychiatryczna, czyli szpitale jak nasz w Zaborze. Ważne w tym podejściu jest to, że to jest pomoc bardzo szybka. Od momentu sygnału np. poprzez linię telefoniczną, że jest problem, 72 godziny są na to, żeby był pierwszy kontakt. Zespół będzie się kontaktował, przyjeżdżał do dziecka w miejscu jego zamieszkania. Następnie pacjent będzie skierowany do odpowiedniego stopnia referencyjnego – wyjaśnia.

Problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży to problem ogólnopolski, który jak podkreśla poseł Waldemar Sługocki, wymaga systemowych rozwiązań. Wskazuje także, że problemy młodych uwydatniła pandemia. – Pandemia obnaża wiele bardzo trudnych kwestii, które do tej pory były niedostrzegane. Skala problemów związanych z brakiem edukacji stacjonarnej powoduje, że problemów związanych z zrachowaniami wśród dzieci i młodzieży jest bardzo dużo, kończąc na bardzo tragicznych przykładach jak samobójstwa. Obecnie brakuje systemowych rozwiązań, nie stworzono ich do tej pory nad czym ubolewam – zaznacza. Zwraca także uwagę, że realizacja tego typu projektów możliwa jest tylko dzięki interwencji europejskiej. – Kolejny raz istotną rolę odgrywają środki z UE. Gdyby nie te bez mała 13 mln zł, o które skutecznie aplikowano, nie moglibyśmy mówić o przedsięwzięciu bez precedensu na Ziemi Lubuskiej. Tym bardziej mnie to cieszy, bo znowu także w tym kontekście województwo jest w ścisłej awangardzie, bo obok Krakowa, Łodzi i Warszawy jest Zielona Góra. Proponujemy konstruktywne rozwiązania wychodzące naprzeciw potrzebom lokalnej społeczności. Wystarczy rozmawiać, dostrzegać rzeczywistość i podejmować próby rozwiazywania tych problemów, które nam w codziennym życiu doskwierają – wyjaśnia.

Projekt realizowany będzie w partnerstwie. Liderem będzie Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze. Jest to jedna placówka w Polsce, która leczy psychiatrycznie wyłącznie nieletnich pacjentów. Posiada też największą liczbę łóżek szpitalnych dla dzieci i młodzieży. Placówka przyjmuje pacjentów z całej Polski. Partnerami projektu są Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego – Departament Zdrowia i Urząd Miasta Zielona Góra – Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna.