10 czerwca 2025 r. Konwent Marszałków Województw RP przyjął jednogłośne stanowisko, w którym zwraca uwagę na konieczność niezwłocznej nowelizacji ustawy o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych. Wskazano, że obowiązujące przepisy utrudniają, a często wręcz uniemożliwiają skuteczne działania administracyjne wobec niespełniających standardów obiektów hotelarskich.

Luki prawne i wyrok NSA

Główne zastrzeżenia dotyczą rozbieżności między zapisami ustawy a przepisami wykonawczymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 2004 roku. Rozporządzenie to, w § 18 ust. 1, daje marszałkom województw szerokie kompetencje do podejmowania działań sankcyjnych wobec obiektów niespełniających wymagań sanitarnych, przeciwpożarowych czy formalnych. Tymczasem – jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 lutego 2023 r. (II GSK 1458/19) – rozporządzenie nie może być podstawą do nakładania sankcji administracyjnych, ponieważ wykracza poza delegację ustawową i narusza konstytucyjne standardy ograniczania wolności działalności gospodarczej.

Potrzebna interwencja ustawodawcza

Zdaniem marszałków, obecny stan prawny prowadzi do licznych problemów praktycznych. Organy samorządowe nie mają dziś skutecznych narzędzi, by usuwać z ewidencji obiekty, które np. nie spełniają podstawowych wymogów bezpieczeństwa lub zaprzestały działalności hotelarskiej. Tymczasem rozporządzenie, choć formalnie nadal obowiązujące, zgodnie z orzeczeniem NSA nie może być stosowane jako podstawa prawna decyzji administracyjnych.

W efekcie marszałkowie wzywają do pilnego przeniesienia zapisów § 18 ust. 1 rozporządzenia do ustawy. Taka zmiana legislacyjna umożliwiłaby nie tylko zgodne z konstytucją działanie organów samorządowych, ale też zapewniłaby większe bezpieczeństwo gościom przebywającym w obiektach hotelarskich.

Nowe propozycje zmian

Konwent zaproponował także rozszerzenie katalogu przypadków, w których możliwe byłoby uchylenie decyzji o zaszeregowaniu obiektu i jego wykreślenie z ewidencji. Zgodnie z propozycją, marszałek województwa mógłby działać także w sytuacjach, gdy przedsiębiorca poinformował o zakończeniu działalności hotelarskiej lub sprzedaży obiektu, a nowy właściciel nie zamierza kontynuować świadczenia usług hotelarskich.

Marszałkowie apelują do najwyższych władz

Stanowisko Konwentu Marszałków RP zostało przekazane m.in. Prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie, Marszałkom Sejmu i Senatu, Premierowi Donaldowi Tuskowi, a także ministrom odpowiedzialnym za sprawy wewnętrzne oraz turystykę. Samorządowcy liczą na szybkie podjęcie działań legislacyjnych, które pozwolą uporządkować i urealnić system nadzoru nad obiektami hotelarskimi w Polsce.

Konwent podkreśla, że sprawa dotyczy nie tylko zgodności z konstytucją, ale również jakości usług turystycznych, przejrzystości ewidencji oraz bezpieczeństwa publicznego.