27 lutego 2025 roku Konwent Marszałków Województw RP przyjął stanowisko dotyczące potrzeby zwiększenia finansowania inwestycji w gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich. Samorządowcy zwracają uwagę na ogromne potrzeby w tej dziedzinie i apelują o dodatkowe środki zarówno z Krajowego Planu Odbudowy (KPO), jak i funduszy unijnych.

Duże potrzeby, niewystarczające środki

Marszałkowie podkreślają, że zainteresowanie dofinansowaniem inwestycji w sieci wodociągowe i kanalizacyjne znacznie przekroczyło dostępne fundusze. Wnioski, które wpłynęły do samorządów województw, opiewają łącznie na kwotę 5,22 miliarda złotych, podczas gdy przewidziany budżet na ten cel wynosi jedynie 204 miliony euro. W praktyce oznacza to, że obecne limity pozwolą na realizację jedynie od 13% do 29% zgłoszonych projektów.

Pilna potrzeba dodatkowego finansowania

W związku z tym Konwent Marszałków RP postuluje nie tylko zwiększenie dostępnych środków w ramach KPO, ale także możliwość tzw. „nadkontraktacji” wskaźników inwestycji. Oznaczałoby to, że więcej projektów mogłoby otrzymać finansowanie, co przyczyniłoby się do lepszego wykorzystania dostępnych funduszy i skuteczniejszego rozwiązania problemów infrastrukturalnych na wsiach.

Zmiany w polityce unijnej ograniczają wsparcie

Dodatkowym problemem jest fakt, że nowa perspektywa unijna na lata 2023-2027 nie przewiduje już wsparcia na budowę i modernizację zbiorczych sieci wodno-kanalizacyjnych na obszarach wiejskich (z wyjątkiem aglomeracji). Wsparcie ograniczono do przydomowych oczyszczalni ścieków, co w ocenie marszałków nie odpowiada rzeczywistym potrzebom mieszkańców wsi.

Apel do rządu i instytucji unijnych

Marszałkowie zwracają się do rządu i instytucji unijnych o pilne podjęcie działań na rzecz zwiększenia środków na inwestycje wodno-kanalizacyjne. Apelują także o uwzględnienie tego obszaru w przyszłych programach unijnych po 2027 roku, aby możliwe było dalsze wsparcie dla rozwoju infrastruktury na wsiach.

Bez wsparcia nie będzie rozwoju

Jak podkreślają samorządowcy, bez finansowania z funduszy unijnych i budżetu państwa gminy nie będą w stanie samodzielnie realizować niezbędnych inwestycji. Brak środków oznaczałby zahamowanie rozwoju infrastruktury i dalsze pogłębianie różnic między miastem a wsią pod względem jakości życia.

Stanowisko Konwentu Marszałków Województw RP zostało przekazane m.in. Prezydentowi RP, Marszałkom Sejmu i Senatu, Premierowi oraz Ministrom odpowiedzialnym za rolnictwo, fundusze unijne i administrację publiczną. Teraz decyzja leży w rękach rządu oraz instytucji europejskich.

link do stanowiska w sprawie zwiększenia finansowania inwestycji w gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich:

Do pobrania pdf