6 września br. odbyło się dodatkowe posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

W programie znalazły się m.in. dwa projekty autorstwa Ministerstwa Finansów:

– ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw,

– ustawy o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego w związku z Programem Polski Ład.

Na wniosek samorządowców Sebastian Skuza, wiceminister finansów, przedstawił rozwiązania przejściowe i docelowe zawarte w projekcie ustawy o wsparciu JST w związku z Programem Polski Ład.

Wśród regulacji przejściowych minister wymienił wsparcie samorządów w tym roku dodatkową kwotą w wysokości 8 mld zł z przeznaczeniem na realizację zadań w roku 2022. Drugi element to uelastycznienie zarządzania budżetami JST poprzez modyfikacje reguł fiskalnych. Trzeci to zapewnienie samorządom województw środków z subwencji regionalnej.

– Subwencja będzie stanowić część subwencji ogólnej i jako taka będzie uwzględniana w dochodach JST. Będzie tak samo rozliczana i uwzględniana w regułach fiskalnych jak subwencja ogólna. – wyjaśniał minister.

Strona samorządowa KWRiST nie miała wątpliwości, że pozytywnie należy ocenić fakt, iż dyskusja na temat dochodów jednostek samorządu terytorialnego w ogóle się toczy. Jednakże co do zasady negatywnie oceniła projekty. Odmiennego zdania był Związek Województw, który pozytywnie, lecz z merytorycznymi uwagami odniósł się do proponowanych zmian.

W imieniu Związku Województw RP stanowisko w sprawie projektów ustaw przedstawiła Elżbieta Berezowska, skarbnik województwa dolnośląskiego.

– ZWRP odnosi się pozytywnie do tych projektów. Warto by jednak pokazać ich współgranie, jakie będą ich rzeczywiste skutki, bo – o czym zresztą mówił Sebastian Skuza, wiceminister finansów – że system dochodów JST nie został w nich do końca zbilansowany. Oczywistym jest, że należy tutaj uwzględnić wszystkie środki które dotychczas trafiły do samorządów, a więc i Fundusz Drogowy, i Fundusz Inwestycji Strategicznych jak i zapowiadane, jednorazowe wyrównanie w wysokości 8 mld zł. Te pieniądze trafiły (albo też trafią) do JST – mówiła skarbnik, dodając, że bardzo ją cieszy to, że o systemie dochodów samorządowych toczy się dyskusja, ale równolegle dyskutować powinno się o stronie wydatkowej budżetu JST. Zwróciła także uwagę na konieczność wypracowania standardów realizacji zadań przez JST. – Standaryzacja pokazałaby nam to minimum, jakie powinna mieć każda jednostka samorządu terytorialnego, żeby na przyzwoitym poziomie realizować zadania publiczne – mówiła Elżbieta Berezowska dodając, że w przypadku województw samorządowych (ale także powiatów) takim newralgicznym zadaniem jest ochrona zdrowia, konieczność finansowania szpitali i odpowiedzialność za ich zadłużenie.

Przedstawicielka Związku Województw RP zgłosiła także dwa postulaty. Pierwszy dotyczył skrócenia terminów w jakim rząd przekazuje JST informacje o kwotach wszystkich transferów z budżetu centralnego do JST.

– Terminy, które obecnie obowiązują na mocy przepisów ustawy o finansach publicznych bardzo utrudniają przygotowanie projektów budżetów przez poszczególne samorządy w ustawowym terminie – mówiła Skarbnik Elżbieta Berezowska. Zaproponowała także, aby Ministerstwo Finansów rozważyło dalszą redukcje wskaźników z art. 242 ustawy o finansach publicznych (z 60% do 50%) w zakresie, w jakim dotyczą one bilansowania się dochodów i wydatków bieżących JST w 2022 r.

– Próg ten powinien zostać obniżony, również dlatego, że skutki COVID-19 i pandemii będą odczuwalne jeszcze w przyszłym roku – argumentowała przedstawicielka Związku Województw RP.

Kolejne posiedzenie KWRiST odbędzie się 27 września br.