„Dwie dekady w Unii Europejskiej. Przeszłość i przyszłość finansowania JST” – pod takim hasłem odbyła się cykliczna konferencja BGK dla JST. Wśród panelistów znalazł się Olgierd Geblewicz – prezes zarządu ZWRP.

25-26 czerwca odbyła się XVII konferencja BGK dla JST, której jako Związek Województw RP jesteśmy już wieloletnim partnerem.

Panel, w którym wziął udział Olgierd Geblewicz – prezes ZWRP, a jednocześnie marszałek województwa zachodniopomorskiego zatytułowany był „SAMORZĄDY A ŚRODKI UE – DOŚWIADCZENIA I PERSPEKTYWY”. Jego współrozmówcami byli Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich (przy okazji sekretarz KWRiST), Paweł Chorąży – Dyrektor Zarządzający Pionem Funduszy Europejskich z Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), prof. nauk ekonomicznych, Paweł Swianiewicz z Instytutu Gospodarki Przestrzennej na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu oraz Ewelina Ślugajska, Skarbnik Gminy Piła. Dyskusję moderował Artur Osiecki z Rzeczpospolitej. Wprowadzeniem do dyskusji była prezentacja: „Historia dwudziestolecia wykorzystania środków unijnych” Mateusza Walewskiego, Dyrektora w Departamencie Badań i Analiz, Głównego Ekonomisty BGK.

Ożywione rozmowy mają swoje uzasadnienie: w najbliższych miesiącach samorządy czeka rewolucja w systemie finansowania. – Wdrażamy system, w którym dochody JST będą ściśle związane z tym, co wypracują mieszkańcy. Zamiast centralnie sterowanych rządowych subwencji, JST oprą się na dochodach własnych, wynikających z lokalnej bazy podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych. Żelazną zasadą będzie obiektywność i apolityczność podziału środków. Żadne odliczenie od dochodów, wprowadzone ulgi i zwolnienia podatkowe czy podwyższenie kwoty wolnej od podatku nie zakłócą finansowania JST. W nowym systemie dochody samorządów będą stabilne, oparte o lokalną bazę podatkową, wyliczane na podstawie transparentnych i całkowicie apolitycznych algorytmów – zapowiedział Andrzej Domański, minister finansów.

Z założenia wprowadzone zmiany mają ustabilizować dochody JST i sprawić, że planowanie wydatków będzie bardziej realne.
Na Konferencji pojawił się też temat dotyczący rekordowego wsparcia zielonej transformacji miast, możliwości finansowania inwestycji przez samorządy ze środków KPO czy roli e-Płatności w rozliczaniu podatków. Padły także konkretne deklaracje.

– Przekażemy samorządom więcej środków z budżetu państwa. W ustawie budżetowej na rok 2024 przewidziano wzrost subwencji ogólnej dla samorządów o ponad 18 proc. Zaplanowaliśmy też dodatkowe środki na podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli przedszkolnych – ponad 2 mld 300 mln zł oraz dla pracowników socjalnych – ponad 1 mld 300 mln zł – zapowiedział premier Donald Tusk.

Rząd ma także pomysł na finansowanie zrównoważonego rozwoju. Samorządowcy mogą finansować inwestycje w zieloną transformację miast ze środków KPO. W puli preferencyjnej pożyczki, którą wdraża Bank Gospodarstwa Krajowego, jest 40 mld zł.

– Przed nami reforma planowania i zagospodarowania przestrzennego, która zapewni zrównoważony rozwój kraju. Ważne jest uproszczenie systemu decyzyjnego i zwiększenie skuteczności planowania. Do wdrożenia reformy wykorzystujemy Krajowy Plan Odbudowy. Ogłosiliśmy już nabory na refundację dokumentacji planistycznej oraz szkolenia pracowników JST i planistów. – powiedział Krzysztof Paszyk, minister rozwoju i technologii.

Zgodnie z zapowiedziami rządzących zmiany powinny wejść w życie na początku przyszłego roku.