Posiedzenie Komisji ds. Ochrony Zdrowia Związku Województw RP
18 grudnia 2025Regiony chcą większej roli w rozwoju wsi. Stanowisko Zarządu Związku Województw RP wobec nowej polityki UE
Zarząd Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej przyjął 16 grudnia 2025 roku stanowisko dotyczące przyszłego kształtu wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w Unii Europejskiej w perspektywie finansowej 2028–2034. Dokument odnosi się do propozycji Komisji Europejskiej w sprawie Polityki Spójności oraz Wieloletnich Ram Finansowych, w tym do nowej koncepcji Planów Partnerstwa Krajowego i Regionalnego
Zarząd Związku Województw RP z uznaniem przyjmuje inicjatywę Komisji Europejskiej polegającą na włączeniu wsparcia dla rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa do szerszej polityki rozwojowej UE. Jak podkreślono w stanowisku, obszary wiejskie odgrywają kluczową rolę w zrównoważonym rozwoju społeczno-gospodarczym regionów, a działania podejmowane na ich rzecz mają bezpośredni wpływ na skuteczność polityki regionalnej realizowanej przez województwa.
Zarząd ZWRP zwraca uwagę, że przyszłe instrumenty finansowe powinny w sposób jednoznaczny zabezpieczać środki na rozwój i modernizację lokalnej infrastruktury na terenach wiejskich. Chodzi m.in. o inwestycje w sieci wodno-kanalizacyjne, transport lokalny, usługi publiczne, a także działania przeciwdziałające marginalizacji oraz wykluczeniu społecznemu, ekonomicznemu i technologicznemu mieszkańców wsi. Szczególne znaczenie w tym kontekście przypisywane jest środkom Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Jednocześnie samorządy województw krytycznie oceniają projektowane zapisy Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2028–2034, wskazując, że w niewystarczającym stopniu gwarantują one możliwość kontynuowania inwestycji infrastrukturalnych i rozwojowych finansowanych dotychczas z funduszy unijnych. W ocenie Zarządu Związku Województw RP konieczne jest stworzenie jednego, zintegrowanego funduszu obejmującego politykę spójności, rolnictwo, rozwój obszarów wiejskich, rybołówstwo oraz kwestie dobrobytu i bezpieczeństwa. Takie rozwiązanie miałoby pozwolić na lepszą koordynację interwencji i pełniejsze wykorzystanie synergii między poszczególnymi politykami.
Kluczowym postulatem stanowiska jest włączenie rozwoju obszarów wiejskich do regionalnych rozdziałów Planów Partnerstwa Krajowego i Regionalnego. Zdaniem Zarządu Związku Województw RP to właśnie poziom regionalny najlepiej odpowiada na zróżnicowane potrzeby i wyzwania rozwojowe wsi w poszczególnych województwach. Taki model umożliwiłby bardziej precyzyjne, zintegrowane i skoordynowane wsparcie, a także uproszczenie systemu finansowania poprzez odejście od skomplikowanych linii demarkacyjnych pomiędzy programami.
Samorządy podkreślają jednak, że przejęcie odpowiedzialności za programowanie i wdrażanie polityki rozwoju obszarów wiejskich musi iść w parze z realnym zwiększeniem środków finansowych. Regionalna pula funduszy w ramach PPKR powinna zostać powiększona co najmniej o kwotę odpowiadającą alokacji przeznaczonej na rozwój obszarów wiejskich w II filarze Wspólnej Polityki Rolnej w perspektywie 2014–2020. Bez spełnienia tego warunku – jak zaznaczono – groziłoby to przeniesieniem kosztów tej polityki na regiony bez zapewnienia adekwatnych narzędzi finansowych.
W stanowisku podkreślono również, że środki dostępne obecnie w ramach Krajowego Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023–2027 oraz Krajowego Planu Odbudowy są niewystarczające do zapewnienia kompleksowego rozwoju obszarów wiejskich. Dlatego przyszła polityka UE powinna opierać się na silnym, zintegrowanym podejściu, powiązanym bezpośrednio z regionalnymi strategiami rozwoju.
Zarząd Związku Województw RP deklaruje pełną gotowość regionów do współpracy z administracją rządową, w szczególności z resortami odpowiedzialnymi za rolnictwo oraz fundusze i politykę regionalną. Samorządy województw wskazują na swoje wieloletnie doświadczenie we wdrażaniu instrumentów takich jak RLKS i LEADER, Zintegrowane Inwestycje Terytorialne czy liczne projekty infrastrukturalne realizowane na obszarach wiejskich w poprzednich perspektywach finansowych.
W końcowej części dokumentu Związek Województw RP apeluje do rządu o jednoznaczne poparcie na forum unijnym dla włączenia rozwoju obszarów wiejskich do nowej architektury polityki rozwojowej UE, przekazanie regionom kompetencji w tym zakresie oraz adekwatne zwiększenie środków finansowych. Jak podkreśla Zarząd Związku Województw RP, tylko takie podejście pozwoli na skuteczne, zgodne z zasadą subsydiarności i odpowiadające lokalnym potrzebom wsparcie polskiej wsi w kolejnej dekadzie.
Pełna treść stanowiska Zarządu Związku Województw RP:
