23 lutego br. sejmowe komisje: Finansów Publicznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wysłuchały „Informacji Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej na temat finansowania polityki regionalnej w Polsce ze środków pochodzących z funduszy europejskich na lata 2021-2027”.

Informację przedstawił Waldemar Buda, wiceminister w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Podstawowym dokumentem, który określa strategię wykorzystania funduszy europejskich, jest uzgodniona z Komisją Europejską Umowa Partnerstwa. Łączna suma środków unijnych przeznaczonych na realizację programów objętych umową wynosi 76 mld euro. Z tej kwoty 72,2 mld euro to pula na realizację programów polityki spójności, pozostałe środki w wysokości 3,8 mld euro pochodzą z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Około 60 proc. funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym, pozostałe 40 proc. otrzymają programy regionalne, zarządzane przez marszałków województw. 75 proc. środków na programy regionalne zostało już podzielonych, a 25 proc. przeznaczono na rezerwę programową do podziału na późniejszym etapie programowania w czasie negocjacji kontraktu programowego.

Po wystąpeniu odbyła się dyskusja dotycząca m.in. zasad podziału środków na regionalne podziały operacyjne, w której uczestniczył Olgierd Geblewicz, prezes Zarządu Związku Województw RP, marszałek województwa zachodniopomorskiego.

– Jako Polskie Regiony doceniamy kwestie utrzymania wdrażania poziomu regionalnego, a więc tego, że rząd zdecydował się na utrzymanie 40 proc. wdrażania funduszy z poziomu regionalnego. To powoduje, że poziom decentralizacji funduszy jest bardzo wysoki. O to zabiegaliśmy i za to dziękujemy. – mówił prezes Zarządu ZWRP.

Olgierd Geblewicz odniósł się do algorytmu podziału środków. – Najpierw, jako wszystkie województwa poznaliśmy kwoty, a następnie rozpoczęto negocjacje. Nie jest prawdą, że algorytm podziału był załącznikiem do Umowy Partnerstwa, której projekt został zaprezentowany w styczniu.- zauważał. Gotowe wzory podziału środków strona rządowa przedstawiła samorządom często już po konsultacjach regionalnych, bez ich wyjaśnienia. A do tego, w ocenie marszałka, z wzory obarczone są błędami merytorycznymi. Przykładowo w podziale środków dla województwa zachodniopomorskiego w środkach na działania proekologiczne uwzględniono także inwestycje w wielkich zakładach przemysłowych, które są finansowane ze środków rządowych a nie regionalnych.

Niezrozumiałe jest, że w przypadku aż 25 proc. środków, które powinny trafić do regionalnych programów operacyjnych, decyzję o ich przyznaniu będzie podejmował rząd. To budzi podejrzenia, że będą one dzielone w oparciu o niemerytorycznie przesłanki.

Prezes Zarządu zabrał głos także w kwestii podziału środków dla Mazowsza. Jak ocenił, dla „polskiej koperty” podziału środków unijnych, dobrze się stało, że doszło do podziału województwa mazowieckiego na dwie jednostki statystyczne.

Wystąpienia Olgierda Geblewicza w Sejmie