Sytuacja finansowa wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, kaskadowe przekazywanie „starodroży”, problemy płacowe w spółce POLREGIO oraz sporządzanie audytów krajobrazowych to niektóre z tematów poruszonych podczas ostatniego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 27 kwietnia br. Obradom współprzewodniczyli: wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker oraz Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich, wójt gminy Terespol.

Związek Województw RP na posiedzeniach plenarnych reprezentują: Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego; Grzegorz Schreiber, marszałek województwa łódzkiego; Jakub Mielczarek, dyrektor Biura Związku i Rafał Cieślik, adwokat.

Kryzys płacowy w POLREGIO

Na wniosek marszałka Piotra Całbeckiego odbyła się dyskusja na temat sporu płacowego w kontrolowanej przez Skarb Państwa spółce POLREGIO.

Trwający od kilkunastu dni kryzys w POLREGIO, którego źródłem są kwestie finansowe (maszyniści pociągów żądają kilkusetzłotowych podwyżek) to poważny problem, który wiąże się to z zakłóceniami w ruchu pociągów. W Kujawsko-Pomorskiem dochodziło do odwoływania nawet 30 pociągów na dobę. Ponadto stale otwarta pozostaje też kwestia możliwego strajku, który oznaczałby paraliż na torach.

– Strajk dotknie wszystkich w Polsce, którzy jeżdżą koleją, na przykład dojeżdżających do pracy. POLREGIO nie jest w stanie zaspokoić oczekiwań płacowych pracowników; żeby to było możliwe, budżet firmy musiałby znacząco wzrosnąć. Samorządy województw są tu w podwójnej roli: jesteśmy zarówno organizatorami przewozów, jak i udziałowcami spójki przewozowej. Dlatego głowimy się, skąd wziąć te pieniądze. Będziemy zobowiązani, jeśli strona rządowa pomoże nam rozwikłać ten problem – mówił marszałek Piotr Całbecki, podkreślając, że ingerencja Ministerstwa Infrastruktury wydaje się w tej sytuacji niezbędna, a czasu jest niewiele.

Obecny na obradach przedstawiciel Agencji Rozwoju Przemysłu zaapelował o powołanie grupy, która byłaby w stanie wypracować niedoraźne rozwiązania kompleksowe. Problemy POLREGIO to bowiem nie tylko kwestie płacowe, ale też konieczność podniesienia standardu usług (m.in. wymiany wymaga tabor).

Komisja zdecydowała, że sytuacją POLREGIO zajmie się zespół złożony z marszałków województw oraz reprezentacji Ministerstwa Infrastruktury i Agencji Rozwoju Przemysłu. Wśród możliwych rozwiązań jest m.in. dokapitalizowanie przewoźnika. Wcześniej swoją własną grupę roboczą zajmującą się kryzysem w pasażerskich przewozach kolejowych powołał Konwent Marszałków

Zespół ds. uchodźców z Ukrainy

Komisja Wspólna zdecydowała się też na powołanie zespołu doraźnego do spraw uchodźców wojennych z Ukrainy, który zajmie się aktualną sytuacją i stworzy wstępne założenia do długofalowej polityki państwa w tej dziedzinie.

– Chciałbym, aby ten zespół pracował przede wszystkim nad kwestiami edukacji, zdrowia i polityki społecznej – mówił minister Paweł Szeferneker.

Zespół będzie liczył 12 osób, po stronie rządowej będą to przedstawiciele kierownictwa ministerstw zaangażowanych bezpośrednio w prace legislacyjne i przygotowanie rozwiązań na rzecz uchodźców wojennych z Ukrainy. Ze strony samorządowej mają to być przedstawiciele JST zaangażowani w dotychczasowe prace rządowo-samorządowe w tej kwestii. Gremium także ukonstytuuje się jeszcze w tym tygodniu.

Sytuacja w WORDach

Po raz kolejny na forum Komisji pojawiła się kwestia sytuacji finansowej w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego.

Marszałek Całbecki przypomniał, że kondycja finansowa WORDów pogarsza się, co jest z jednej strony efektem demografii – Mamy coraz mniej  osób zdających egzaminy– tłumaczył.

Z drugiej zaś strony rosną koszty utrzymania tych jednostek, co jest związane z przede wszystkim z podwyżkami cen towarów, paliw, energii elektrycznej i gazu. Jednocześnie od 9 lat nie wzrastają opłaty za egzaminy, natomiast przeciętne wynagrodzenie w tym czasie wzrosło niemal dwukrotnie

Przeczytaj: Z Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST – Polskie Regiony

Z posiedzenia Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST – Polskie Regiony

Powoduje to, że WORDy stają się niewydolne, zwłaszcza, że utrzymują się z opłat za egzaminy.

Jak ostrzega Piotr Całbecki, taka sytuacja może mieć fatalny skutek, ponieważ ma wpływ na nasze bezpieczeństwo, a dojść może do tego, że te instytucje trzeba będzie zamykać. Dlatego ZWRP apeluje o zmianę stawek opłat za egzaminy. Samorządy województw są także gotowe przejąć na siebie zadanie ustalania wysokości opłat za egzaminy w ustalonych ustawowo ramach.

Marcin Przychocki z Departamentu Prawnego Ministerstwa Infrastruktury przekazał informację otrzymaną od wiceministra Rafał Webera, z której wynika, że resort nie planuje prac legislacyjnych w tym kierunku.

Strona samorządowa zaapelowała o jak najszybsze zorganizowanie spotkania z szefem resortu, którego celem byłoby omówienie zmian legislacyjnych.

Podobny problem dotyczy samorządów powiatowych, które są odpowiedzialne za wydawanie dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych oraz ich wtórników. Także tutaj opłaty nie były od lat podnoszone. Dlatego także Związek Powiatów Polskich domaga się spotkania z ministrem infrastruktury.

Przekazywanie „starodroży”

Komisja rozmawiała także na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw.

Projekt wprowadza m.in. dofinasowanie budowy, przebudowy lub remontu dróg wojewódzkich oraz zadań dotyczących poprawy bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu na tych drogach. Nabór na zadania wojewódzkie będzie przeprowadzał minister właściwy do spraw transportu. Prezes Rady Ministrów będzie miał uprawnienia na dokonywanie zmian w listach zadań przeznaczonych do dofinansowania oraz dysponowanie rezerwą na zadania wojewódzkie, w tym:

– dokonywanie zmian w listach zadań,

– akceptacja ostatecznych list zadań do dofinansowania oraz wysokości dofinansowania.

Projekt przewiduje również zmiany w ustawie o drogach publicznych dotyczące „kaskadowego” przekazywania „starodroży”.

Mec. Rafał Cieślik zawnioskował o ponowne skierowanie projektu do Zespołu ds. Infrastruktury.

– Nie zgadzamy się na kaskadowe (automatyczne) przykazywanie „starodroży”, zmiana tej procedury powinna znaleźć się w innej nowelizacji i z oceną skutków regulacji. Te zmiany są rewolucyjne i nie dotyczą Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Postulujemy o pozostawienie tego przepisu w obecnym kształcie. – wskazywał.

Aktualnie to sejmik województwa ocenia, czy „starodroże” spełnia kryteria dla dróg wojewódzkich czy nie i zależnie od oceny – pozostawia drogę w sieci dróg wojewódzkich lub ją tej kategorii pozbawia. Przepis ten ma, zgodnie z projektem, zostać wykreślony a przekazywanie będzie dokonywane z automatu, nie pozwalając samorządowi województwa na możliwość dokonywania oceny. Tymczasem, jak tłumaczył mec. Cieślik, taka sama zmiana jest niewłaściwa z samego założenia. Gdy ekspresowa czy autostrada jest robiona bardzo blisko starej drogi, wówczas stara droga pełni funkcję drogi serwisowej i nie spełnia kategorii drogi wojewódzkiej.

– Automatyzm spowodowałby fikcyjność funkcji dróg wojewódzkich i ich degradację. Proponowany w projekcie zapis jest sprzeczny z definicją drogi wojewódzkiej i trudno mi się zgodzić z tym, że to uszczegółowienie, czy lex specialis. To wszystko, co mówi o zaliczaniu drogi musi być zgodne z funkcjonalnością danej drogi. – podawał przedstawiciel ZWRP.

Po dyskusji z udziałem Agnieszki Krupy z Ministerstwa Infrastruktury ustalono, że projekt będzie jeszcze omawiany na posiedzeniu Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST.

Audyty krajobrazowe

Podczas posiedzenia rozmawiano także na temat projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (RD 520) (Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska). Jeszcze w tym tygodniu odbędzie się dodatkowe posiedzenie robocze, projektodawców i przedstawicieli województw i ZWRP. Będzie ono okazją do omówienia zgłoszonych uwag ze strony samorządów oraz odpowiedzi strony rządowej dotyczącego projektu, o czym przypomniał mec. Rafał Cieślik. Po tym spotkaniu Zespół ds. Infrastruktury będzie mógł wydać opinię do projektu.

Przeczytaj: Z Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST – Polskie Regiony

W porządku obrad znalazł się także projekt programu pn. „Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Małopolskim do 2030 roku (ROPS Kraków).

W sumie Komisja zaopiniowała 15 projektów aktów prawnych.

Foto: MSWiA