Przygotowania do przyjęcia uchodźców z Ukrainy, rozwój ekonomii społecznej, unijne programy regionalne – to tematy poruszone podczas ostatniego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 23 lutego br. Obradom współprzewodniczyli: wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker oraz Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich, wójt gminy Terespol.

Związek Województw RP na posiedzeniach plenarnych reprezentują: Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego; Grzegorz Schreiber, marszałek województwa łódzkiego; Jakub Mielczarek, dyrektor Biura Związku i Rafał Cieślik, adwokat.

Uchodźcy z Ukrainy

W obliczu realnej agresji ze strony Rosji, na wniosek strony samorządowej, minister Paweł Szefernaker poinformował o przygotowaniach rządu na ewentualny napływ uchodźców z Ukrainy.

Jak mówił, od paru tygodni w MSWiA prowadzone są prace w oparciu o plany zarządzania kryzysowego. Minister Szefernaker wyjaśniał, że został opracowany plan szczegółowy postępowania w przypadku pojawienia się konieczności przyjęcia osób napływających z terytorium Ukrainy. W jego opracowaniu uczestniczyli przede wszystkim wojewodowie współpracujący w tym zakresie z wieloma instytucjami, m.in. ze Strażą Graniczną, Urzędem ds. Cudzoziemców. Powołany został międzyresortowy zespół ds. przyjęcia osób napływających z terytorium Ukrainy, w którego skład wchodzą m.in. przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej oraz resortów pracy, spraw zagranicznych i zdrowia.

W procedury przygotowań zostały zaangażowane głównie województwa, które graniczą z Ukrainą, tj. lubelskie i podkarpackie. Na ich terenie zlokalizowane są przejścia graniczne i tam będą tworzone punkty recepcyjne w sytuacji, jeśli będzie trzeba przyjąć dużą grupę osób z Ukrainy.

Minister przypomniał, że rozesłał do samorządów pismo w sprawie wprowadzenia przez Prezesa Rady Ministrów 21 lutego br., trzeciego stopnia alarmowego CRP (stopnia CHARLIE-CRP), które zawiera informację na temat przeciwdziałania i minimalizacji skutków ewentualnych ataków w cyberprzestrzeni na funkcjonowanie administracji publicznej.

Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej

W porządku obrad znalazł się projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej do 2030 roku. Ekonomia Solidarności Społecznej (Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej).

Projekt był wcześniej omawiany na Zespole ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej KWRiST.

Przeczytaj: Z Zespołu ds. Ochrony Zdrowia KWRiST – Polskie Regiony

Odbyło się także dodatkowe spotkanie Związku Województw RP przy udziale przedstawicieli samorządów województw z resortem rodziny i polityki społecznej dotyczące projektu, podczas którego przedstawiciele samorządów mieli okazję do przedstawienia kolejnych argumentów dotyczących uprzednio zgłoszonych uwag w zakresie ekonomii społecznej w województwach.

Główne uwagi do projektu dotyczą zapisanej w projekcie liczby miejsc pracy planowanych do utworzenia w przedsiębiorstwach społecznych w ramach środków unijnych w okresie 2021 r. – 2030 r. oraz puli środków, jaka w ramach regionalnych programów ma zostać przeznaczona na wsparcie ekonomii społecznej.

Tymczasem zdaniem samorządów województw takie kwestie powinny być realizowane w poszczególnych regionach w oparciu o przeprowadzoną przez nie analizę potrzeb i w oparciu o nią powinny decydować o alokowaniu środków.

Przeczytaj: Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej. Merytoryczne spotkanie z ministerstwem – Polskie Regiony

– W czasie konsultacji projektu z samorządami województw, 13 z nich zgłosiło uwagi co do wskaźników alokacji oraz metod obliczania miejsc pracy w  ramach poszczególnych RPO. Do decyzji instytucji zarządzających należy, ile na wsparcie ekonomii społecznych zostanie przekazane. W projekcie Krajowego Programu Ekonomii Społecznej zapisy ingerują w kompetencje poszczególnych województw, ponieważ dokonują podziału alokacji. Brak jest podstaw do takiego działania. Zarządzanie programami regionalnymi jest domeną samorządu województw i wynika z możliwości i potrzeb absorpcyjnych. Dlatego to władze samorządu województw powinny decydować o alokacji. – tłumaczył na posiedzeniu plenarnym mec. Rafał Cieślik.

– Centralne, sztywne narzucanie alokacji na ekonomię społeczną tą zasadę łamie. Nie uwzględnia specyfiki województw, potrzeb w aktywizacji zawodowej czy sytuacji na regionalnych rynkach pracy. Województwa kwestionują także liczbę miejsc pracy do utworzenia w przedsiębiorstwach ekonomii społecznych. Takie kwestie powinny być ustalone indywidualnie z każdym województwem. Mają odpowiadać potrzebom, realnym a nie wyliczonym wskaźnikiem i powinny być uzgodnione. Projekt w obecnym kształcie narzuca te rozwiązania, uwagi z województw to pokazują – każde województwo ma swoją specyfikę, jeżeli chodzi o ekonomię społeczną i nie uwzględnianie tego spowoduje, że środki nie zostaną wykorzystane albo wykorzystane niepotrzebnie, a przecież są także i inne obszary potrzebujące wsparcia. – dodawał.

Przewodniczący Krzysztof Iwaniuk zapewnił, że strona samorządowa popiera argumenty ZWRP i zaproponował, aby prace nad projektem były kontynuowane w ramach właściwych zespołów KWRiST.

Zgodziła się na to przedstawicielka resortu rodziny Andżelika Wardęga, która jednocześnie zaznaczyła, że omawiana jest już kolejna wersja projektu i że alokacja uzależniona jest od liczby miejsc pracy, która to została określona na podstawie danych z rejestrów dla bezrobotnych.

Unijne programy regionalne

Podczas posiedzenia dyskutowano na temat unijnych programów regionalnych:

– projekt programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027 (Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego);

– projekt programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska 2021-2027 (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego);

– projekt programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego 2021-2027 (Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego);

– projekt programu regionalnego Fundusze Europejskie Województwa Lubuskiego 2021-2027 (Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego).

Na posiedzeniu KWRiST ustalono ponadto, że do 20 marca br. odbędzie się specjalne, dodatkowe spotkanie KWRiST poświęcone sytuacji, zwłaszcza finansowej w oświacie.

Negatywną opinię uzyskał natomiast projekt nowelizacji Prawa wodnego przewidujący nakładanie kar finansowych na jednostki samorządu terytorialnego m.in. za to, że mieszkańcy nie chcą się podłączać do istniejącej infrastruktury kanalizacyjnej.

W sumie na Komisja rozpatrzyła ponad 20 projektów. Kolejne posiedzenie plenarne odbędzie się w marcu.