Prace nad budżetem Unii Europejskiej oraz podział środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych to ważne tematy poruszone podczas grudniowego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się w trybie zdalnym 16 grudnia br. Obradom współprzewodniczyli: wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker oraz reprezentujący Związek Województw RP Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.

W posiedzeniu z ramienia Związku Województw RP wzięli także udział: Grzegorz Schreiber, marszałek województwa łódzkiego; Jakub Mielczarek, dyrektor Biura ZWRP oraz adwokat Rafał Cieślik.

Prace nad unijnym budżetem

Istotną wiadomością dla samorządów województw jest, że w styczniu 2021 r. odbędzie się specjalne posiedzenie KWRiST, które będzie w całości będzie poświęcone środkom unijnym w nowej perspektywie finansowej 2021-2027. Do podziału będzie 770 mld zł. To największa spośród dotychczasowych perspektyw.

Obecny na grudniowym posiedzeniu Komisji Wspólnej wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda zapewnił, że ryzyko weta w sprawie unijnego budżetu nie wstrzymało prac programowych, koncepcyjnych, przygotowawczych do aplikowania po środki europejskie zarówno w nowej perspektywie, ale i w kontekście Europejskiego Planu Odbudowy i krajowych planów odbudowy, które są teraz konstruowane.

Waldemar Buda poinformował też, że 29 grudnia br. rozpoczną się konsultacje Umowy Partnerstwa, która określa kierunki interwencji.

– Umowa partnerstwa jest kluczowa dla samorządu województwa, ponieważ określa alokacje regionalne, czyli podział środków na koperty wojewódzkie. – stwierdził. Następnie w każdym województwie odbędą się osobne spotkania w sprawie konsultacji tej umowy. Razem z konsultacjami Umowy Partnerstwa rozpoczną się również konsultacje Krajowego Planu Odbudowy.

Jak mówił minister, rządowi udało się wynegocjować wyższe niż na początkowo zakładano dofinansowanie w ramach funduszy strukturalnych. I tak, dla regionów słabo rozwiniętych będzie to 85% kwalifikowanych kosztów (a nie proponowane 70%), dla regionów przejściowych – w Polsce, czyli Dolny Śląsk i Wielkopolska – 70% (a nie 60%) i dla regionów rozwiniętych -50% (w Polsce centralna część Mazowsza).

Osobnym ważnym źródłem finansowania z Unii Europejskiej będzie Fundusz na Rzecz Przyszłych Pokoleń, realizowany w Polsce jako Krajowy Plan Odbudowy. Polska otrzyma aż 37% wszystkich środków z tego źródła, jednak w większości będą to niskooprocentowane pożyczki, a tylko częściowo dotacje. Część z tych środków zostanie przeznaczona na projekty strategiczne, a część będzie dostępna w ramach ogłaszanych konkursów.

Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych

Strona samorządowa zwróciła się do strony rządowej z prośbą o powołanie doraźnego zespołu, który sprawdziłby, jak przyznane zostały środki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Samorządy, w tym z poziomu województw są zadowolone z tego, że mają możliwość korzystania ze środków Funduszu, jednak chcą wiedzieć, według jakiego klucza dzielone były te środki przy drugiej transzy, ponieważ podział w ich ocenie budzi zastrzeżenia co do oparcia wyłącznie o merytoryczne przesłanki. Samorządowcy przedstawili swoje wątpliwości. Chcą też wiedzieć, jakie ewentualne błędy popełnili przy składaniu wniosków, aby w kolejnym naborze były one lepsze. Sprawa jest pilna, bo kolejny nabór trwa.

Marszałek Piotr Całbecki przypomniał, że ostatecznie łączna kwota rozdysponowana dla województw wyniosła 330 mln zł, przy czym samorządy rządzone lub współrządzone przez Prawo i Sprawiedliwość otrzymały 274 mln zł. Cztery województwa nie otrzymały w ogóle wsparcia.

W ocenie ministra Paweł Szefernakera nie można powołać takiego zespołu. Byłoby to sprzeczne z prawdą i uchwałą Rady Ministrów określającą funkcjonowanie funduszu inwestycji lokalnych”. – Nie ma z mojej strony zgody na to, ten wniosek można złożyć do rządu, żeby zmienić uchwałę o RFIL – mówił.

Wyzwania cyfrowe i programy wojewódzkie

Na wniosek strony samorządowej Komisja przełożyła dyskusję na temat Deklaracji Współpracy Rządu RP oraz samorządu terytorialnego Dekalog Wyzwań Cyfrowych na lata 2021-2023 przygotowaną przez ministra cyfryzacji.

Komisja Wspólna  uzgodniła:

– Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Województwie Warmińsko-Mazurskim na lata 2021-2025,

– Wojewódzki Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Województwie Warmińsko-Mazurskim na lata 2021-2026,

– Projekt Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Małopolskiego 2030,

– Projekt Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego do 2030 roku.

Kolejne posiedzenie plenarne zaplanowano na 27 stycznia 2021 r.