W poniedziałek, 18 stycznia rozpoczęły się konsultacje społeczne Umowy Partnerstwa, najważniejszego dokumentu określającego, w co Polska zainwestuje fundusze europejskie na lata 2021-2027. Chodzi o 76 miliardów euro z unijnej polityki spójności i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Projekt Umowy Partnerstwa przygotowało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Będzie on konsultowany we wszystkich województwach.

Konsultacje rozpoczęły się od konferencji prasowej z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego, ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusza Kościńskiego i wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzaty Jarosińskiej-Jedynak.

Umowa Partnerstwa określa cele i sposób inwestowania funduszy unijnych z polityki spójności, na którą w przyszłej perspektywie będziemy mieli 72,2 miliarda euro, oraz środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji o wartości 3,8 miliarda euro. Łącznie to około 76 miliardów euro.

Pieniądze dostępne w ramach polityki spójności zostaną przeznaczone na realizację inwestycji w innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę, ochronę środowiska, energetykę, edukację i sprawy społeczne.

Polskie potrzeby rozwojowe nie są jedynym czynnikiem wpływającym na sposób inwestowania tych środków. Znaczenie mają również priorytety unijne, takie jak badania, innowacje, cyfryzacja, klimat i środowisko, a także rozporządzenia wydawane na poziomie UE. Wnika z nich, że na przykład 30% środków budżetu Unii Europejskiej powinno wspierać klimatyczne działania Unii – polityka spójności też musi się do tego przyczynić.

Z kolei środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji zostaną skierowane na łagodzenie skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Skorzystają z niego województwa: śląskie, małopolskie, dolnośląskie, wielkopolskie, lubelskie i łódzkie.

Podobnie jak w latach 2014-2020 również w nowej rozpoczynającej się perspektywie około 60% funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym. Pozostałe 40% otrzymają programy regionalne, zarządzane przez marszałków województw.

Programy krajowe będą tematycznie zbliżone do tych realizowanych obecnie. Oznacza to, że pieniądze z polityki spójności zainwestujemy między innymi w rozwój infrastruktury i ochronę środowiska, powiększanie kapitału ludzkiego, budowanie kompetencji cyfrowych czy wsparcie makroregionu Polski Wschodniej.

Jest już znany podział środków na poszczególne programy krajowe:

• Infrastruktura i Środowisko – 25,1 mld euro (między innymi największe inwestycje infrastrukturalne, drogi, koleje, transport publiczny, ochrona środowiska)
• Inteligentny Rozwój – 8 mld euro (między innymi innowacje, współpraca nauki i biznesu)
• Wiedza, Edukacja, Rozwój – 4,3 mld euro (między innymi nauka, edukacja, żłobki, sprawy społeczne)
• Polska Cyfrowa – 2 mld euro (między innymi cyfryzacja, sieci szerokopasmowe)
• Polska Wschodnia – 2,5 mld euro (specjalna pula wsparcia dla województw Polski Wschodniej)
• Pomoc Techniczna – 0,5 mld euro (wsparcie dla instytucji wdrażających fundusze UE)
• Program dotyczący sprawiedliwej transformacji – 4,4 mld euro (pomoc w transfor-macji dla regionów górniczych: śląskiego, małopolskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, łódzkiego i lubelskiego)
• Program Pomoc Żywnościowa – 0,2 mld euro
• Program Ryby – 0,5 mld euro
• programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej – 0,56 mld euro.

Nazwy programów krajowych nie są jeszcze ustalone. Programy będą miały podobny zakres tematyczny do tych, które znamy z perspektywy 2014-2020, dlatego w powyższym zestawieniu użyto nazw dotychczasowych programów.

Podzielone zostały także fundusze na programy regionalne:

• dolnośląskie – 870 mln euro
• kujawsko-pomorskie – 1,475 mld euro
• lubelskie – 1,768 mld euro
• lubuskie – 736 mln euro
• łódzkie – 1,631 mld euro
• małopolskie – 1,541 mld euro
• mazowieckie – 1,67 mld euro
• opolskie – 763 mln euro
• podkarpackie – 1,661 mld euro
• podlaskie – 992 mln euro
• pomorskie – 1,129 mld euro
• śląskie – 2,365 mld euro
• świętokrzyskie – 1,106 mld euro
• warmińsko-mazurskie – 1,228 mld euro
• wielkopolskie – 1,070 mld euro
• zachodniopomorskie – 1,311 mln euro.

Pieniądze na programy regionalne podzielono według algorytmu opartego na obiektywnych kryteriach, między innymi na liczbie ludności i PKB na mieszkańca. 75% środków zostało już podzielonych, a 25% przeznaczono na rezerwę programową do podziału na późniejszym etapie programowania w czasie negocjacji kontraktu programowego.

Dodatkowo sześć regionów (śląskie, łódzkie, małopolskie, lubelskie, dolnośląskie i wielkopolskie) otrzyma 4,4 mld euro z funduszu sprawiedliwej transformacji i polityki spójności (3,8 mld euro z FST + 560 mln euro z polityki spójności).

Program dla Polski Wschodniej będzie obejmował sześć regionów – lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz, co jest nowością w tej perspektywie, mazowieckie (bez Warszawy i 9 otaczających ją powiatów).

Umowa Partnerstwa jest efektem udanych negocjacji, zarówno tych finansowych, które prowadził premier Mateusz Morawiecki, jak i dotyczących zasad inwestowania funduszy europejskich, które prowadziło Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Podczas jed-nych i drugich Polsce udało się wywalczyć:

• więcej pieniędzy na politykę spójności niż w pierwotnej propozycji Komisji Europej-skiej (o 2 mld zł w cenach stałych)
• 3,8 mld euro na sprawiedliwą transformację dla regionów górniczych, do których Polska dokłada ponad 560 mln zł ze swojej puli na politykę spójności
• dodatkowe ponad 670 mln euro dla Polski Wschodniej
• możliwość finansowania ze środków polityki spójności turystyki, kultury, infrastruk-tury gazowej, taboru kolejowego i inwestycji w bezpieczeństwo na lotniskach
• wyższe poziomy dofinansowania (85% dla regionów słabiej rozwiniętych, a pierwotna propozycja to 70%)
• większą elastyczność w inwestowaniu środków europejskich (na przykład większe możliwości przesuwania pieniędzy między funduszami)

Dokument i formularz zgłaszania uwag będą dostępne na stronie W co zainwestujemy Fundusze Europejskie? Rozpoczynamy konsultacje Umowy Partnerstwa – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

19 stycznia ruszają regionalne spotkania konsultacyjne. Przedstawiciele Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej spotkają się na konferencjach online z marszałkami województw i partnerami społeczno-gospodarczymi w każdym województwie. Pierwsze spotkanie odbędzie się w województwie śląskim, a ostatnie – 16 lutego – w województwie kujawsko-pomorskim. Na spotkania można zarejestrować się na stronie funduszeeuropejskie.gov.pl. Tam też dostępny jest harmonogram spotkań.

Transmisje rozpoczynających się konsultacji będzie można obserwować na naszym kanale na Konsultacje społeczne projektu Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027 [woj. śląskie] – YouTube

Źródło: MFiPR