Spotkanie w sprawie projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej
14 listopada 2022
Zmiany w prawie pracy. Spotkanie koordynatorów
15 listopada 2022
W Polsce co roku marnuje się około 4,8 mln ton żywności, a jednocześnie wraz z innymi krajami UE jesteśmy zobowiązaniu do redukcji o połowę ilości marnowanej żywności do 2030 roku. Aby osiągnąć ten ambitny cel, wiele różnych podmiotów musi zjednoczyć swoje wysiłki. Banki Żywności sprawdziły, jaką rolę w tym procesie odgrywają lub mogą odegrać samorządy.
Raport „Rola samorządu terytorialnego w zapobieganiu marnowaniu żywności” powstał w ramach objętej patronatem honorowym Związku Województw RP kampanii „Samorządy Nie Marnują”. Jest to podsumowanie badania przeprowadzonego wśród samorządów gminnych i wojewódzkich, dotyczącego ich nastawienia do ograniczenia skali marnowania żywności na swoim terenie oraz działań, jakie podejmują, żeby to osiągnąć.
Temat żywności i żywienia pojawia się w wielu obszarach działalności samorządów. Gminy, powiaty i województwa, między innymi, organizują zbiorowe żywienie na ogromną skalę w stołówkach szkolnych, szpitalach, domach pomocy społecznej, placówkach opiekuńczych, a także organizują i finansują edukację, w tym edukację konsumencką.
Raport bada to, jak dokładnie samorządy widzą swoją rolę w ograniczeniu marnowania żywności. Jakie działania podejmują? Co im w tym sprzyja lub przeszkadza?
Zgodnie z wynikami badania istnieje wyraźna dysproporcja między podejściem do zagadnienia marnowania żywności między poziomem gminnym a wojewódzkim. Tylko 1 na 61 objętych badaniem jednostek samorządu gminnego zadeklarowała, że temat ograniczania marnowania żywności jest odnotowany w jej dokumentach strategicznych – była to Warszawa. Z drugiej strony w dziesięciu województwach znajdują się odpowiednie zapisy dotyczące marnowania żywności.
Sens zapobiegania marnowaniu żywności samorządy gminne widzą przede wszystkim w tym, że można ją wykorzystać w działaniach z zakresu pomocy społecznej (np. poprzez dystrybuowanie produktów blisko daty przydatności do osób potrzebujących) – ten temat nie jest jednak postrzegany jako istotny element gospodarki cyrkularnej i zapobiegania zmianom klimatu.
Z przeprowadzonych w czasie badania rozmów z osobami reprezentującymi samorządy gminne aż 60 proc. wyraziło gotowość do współdziałania na rzecz zmniejszenia skali marnowania jedzenia. Negatywnie do tego zagadnienia było nastawionych 25 proc. badanych. Natomiast 15 proc. osób uczestniczących w badaniach wyraziło różnego rodzaju wątpliwości – jest to grupa osób, które można i należy przekonać do działań.
Te wyniki świadczą o dużym i niewykorzystanym potencjale do działania, które przejawia kadra urzędnicza na poziomie gminnym w Polsce. Są to osoby, które należy wyposażyć w wiedzę, kompetencje i odpowiednie narzędzia, aby mogły zacząć wdrażać działania na rzecz zapobiegania marnowaniu żywności na terenie swoich samorządów.
Zupełnie inaczej prezentują się wyniki dla samorządów województwa, z których żaden nie wskazał, że kwestii zapobiegania marnowaniu żywności nie widzi w swoich zadaniach.
Samorządy gminne deklarują podejmowanie różnych działań na rzecz ograniczenia marnowania żywności, z których najpowszechniejsze to: pozafinansowe wspieranie NGO’s (34 proc.), wykorzystywanie uratowanej żywności do działań z zakresu pomocy społecznej (34 proc.) oraz finansowe wspieranie NGO’s (30 proc.). Podobne działania realizują województwa, wspierając NGO’s finansowo (80 proc.), pozafinansowo (40 proc.) oraz prowadząc działania skierowane do przedsiębiorców (33 proc.).
Raport dostępny jest tutaj:
Kampanię „Samorządy Nie Marnują” sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach rządowego programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021 – 2030.
Źródło: Serwis Samorządowy PAP
