12 lutego 2025 roku w siedzibie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa odbyło się spotkanie robocze z udziałem przedstawicieli jednostek organizacyjnych samorządu wojewódzkiego, zgłoszonych przez Związek Województw RP. W ramach Zespołu ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego omówiono kluczowe założenia projektowanych regulacji dotyczących zarządzania ryzykiem oraz ochrony infrastruktury krytycznej.

Założenia projektu i potrzeba zmian

Podczas spotkania przedstawiciele RCB przedstawili cele i uzasadnienie projektowanych zmian. Jednym z głównych powodów nowelizacji jest konieczność dostosowania krajowego systemu zarządzania ryzykiem do postanowień unijnych regulacji, w tym Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/EU w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o zarządzaniu kryzysowym z 2007 roku nie pozwalają w pełni uwzględniać kwestii zarządzania ryzykiem w planach zarządzania kryzysowego, dlatego konieczne jest opracowanie nowych dokumentów planistycznych, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym. Istotnym elementem zmian jest także wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 dotyczącej odporności podmiotów krytycznych. Nowe przepisy mają zapewnić ciągłość świadczenia usług kluczowych oraz wprowadzić mechanizmy oceny ryzyka, które pozwolą na minimalizację skutków zakłóceń.

W ramach projektowanych rozwiązań przewiduje się opracowanie nowego dokumentu strategicznego – Krajowej Oceny Ryzyka, która zastąpi dotychczasowy Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego. Nowa strategia ma stać się podstawowym narzędziem dla administracji rządowej i samorządowej w zakresie planowania działań prewencyjnych i reagowania kryzysowego. Wdrożenie dyrektywy CER wiąże się również z koniecznością zmiany podejścia do infrastruktury krytycznej. Planowane regulacje zakładają redefinicję tego pojęcia w zgodzie z unijnymi standardami oraz rozszerzenie ochrony na infrastrukturę krytyczną w budowie. Nowe przepisy mają także wprowadzić minimalne standardy bezpieczeństwa w zakresie fizycznym, technicznym, teleinformatycznym i organizacyjnym.

Stanowisko strony samorządowej

Strona samorządowa zgłosiła szereg uwag dotyczących projektowanych zmian. Przedstawiciele korporacji samorządowych zwrócili uwagę na konieczność doprecyzowania definicji oraz zapewnienia spójności pomiędzy przepisami krajowymi a unijnymi. Zgłoszono również wątpliwości co do realnych możliwości wdrożenia nowych rozwiązań w tak krótkim czasie, zwłaszcza w kontekście ograniczonych zasobów kadrowych i finansowych jednostek samorządowych. Podkreślono także potrzebę uregulowania dostępu samorządów do informacji o infrastrukturze krytycznej oraz doprecyzowania kwestii związanych z egzekwowaniem przewidzianych w ustawie kar.

W odpowiedzi na zgłoszone uwagi przedstawiciele RCB zapowiedzieli organizację szkoleń i warsztatów dla samorządów, a także uproszczenie dokumentów wdrożeniowych, aby ułatwić JST dostosowanie się do nowych regulacji. Podkreślono, że Krajowa Ocena Ryzyka będzie dokumentem jawnym, a planowane zmiany nie mają charakteru rewolucyjnego. Wyjaśniono również, że nie wszystkie jednostki samorządu terytorialnego będą uznane za podmioty infrastruktury krytycznej, a kary przewidziane w ustawie nie będą nakładane automatycznie.

Ustalono, że wszystkie uwagi strony samorządowej zostaną przesłane do RCB do końca tygodnia, a projektodawcy przygotują pisemne odniesienie się do zgłoszonych propozycji. Po ich analizie opracowana zostanie nowa wersja projektu, która trafi pod obrady Zespołu ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli KRWiST przed plenarnym posiedzeniem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, zaplanowanym na 26 lutego 2025 roku.