Od początku ataku Rosji na Ukrainę do Polski przyjechało ponad 3,7 mln uchodźców. Na Pomorzu schronienie znalazło, około 86 tysięcy osób, w samym Gdańsku ponad 20 tysięcy. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) chce wesprzeć monitorowanie stanu zdrowia uchodźców. Dzięki temu można uniknąć dalszego obciążenia publicznego systemu ochrony zdrowia. Dlatego do współpracy zapraszane są lokalne samorządy i organizacje pozarządowe, które były i są na pierwszej linii pomocy.

Spotkanie z przedstawicielami WHO odbyło się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego w Gdańsku. Uczestniczyli w nim: dr Elżbieta Lipska, konsultant organizacji, Estefania Duque Cardana z Europejskiego Biura Regionalnego oraz  Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej i Departament Zdrowia UMWP, przedstawiciele miasta Gdańska i Fundacji Gdańskiej oraz organizacji pozarządowej (Grupa ALFA).

Pomoc i zdrowie

Prawie połowa przebywających na Pomorzu uchodźców mieszka w rodzinach, pozostałe osoby w ośrodkach pobytowych, zorganizowanych głównie przez samorządy lokalne. Polska nie była przygotowana na taki napływ uchodźców. Nie było żadnych wytycznych określających organizacje pomocy. Lokalne samorządy, organizacje pozarządowe i wolontariusze, starali się jak najlepiej zarządzać kryzysem i pomagać uchodźcom.

– Pomorze, jest bardzo dobrym przykładem takiego działania. Dlatego chcemy z tego doświadczenia skorzystać i przygotować lepsze narzędzia do zarządzania sytuacjami kryzysowymi w przyszłości – mówi dr Elżbieta Lipska. Problemy zdrowotne uchodźców i pomoc medyczna są tu bardzo ważne – podkreśla.

Zdarzało się, że dzieci miały zaawansowane schorzenia.

– Ucieczka przed bombami, koczowanie w wilgotnych piwnicach, niewyobrażalny stres, to spowodowało, że dzieci ciężej przechodzą chorobę – zaznacza Tadeusz Jędrzejczyk dyrektor Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. – Wielu uchodźców cierpi na choroby przewlekłe, mogą też być narażeni w większym stopniu na takie choroby społeczne jak np. gruźlica. Wielu potrzebuje wsparcia psychologicznego czy psychiatrycznego. Niektórzy wymagają pilnego, zaawansowanego leczenia onkologicznego – dodaje dr Lipska.

Dlatego WHO, chce monitorować działania medyczne dotyczące stanu zdrowia uchodźców, żeby dokładnie określić jaka pomoc jest potrzebna np. w przypadku pojawienia się chorób zakaźnych.

WHO z ofertą wsparcia dla Pomorza

Współpraca dotyczyłaby organizacji pozarządowych, fundacji, wolontariuszy.

– Samorząd województwa pomorskiego przekazał organizacjom pozarządowym w ramach konkursów 1 milion złotych na pomoc uchodźcom. Chodziło m.in. o zorganizowanie miejsc pobytowych, wyżywienia, a także opieki psychologicznej i zapewnienia podstawowych usług społecznych  – mówi Agnieszka Zabłocka zastępca dyrektora  Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej UMWP.

W opiniach zarówno strony ukraińskiej, jak i samorządów organizacje pozarządowe ze wszystkim sobie poradziły bardzo sprawnie. Na razie na Pomorzu nie ma problemu z udzieleniem pomocy medycznej uchodźcom.

–  Na szczęście skala problemów medycznych wśród mieszkańców Ukrainy, nie osiągnęła skali spotykanej w czasie innych kryzysów na świecie – zaznacza Tadeusz Jędrzejczyk.

Jak podkreśla, stworzenie skutecznego systemu monitorowania stanu zdrowia uchodźców na pewno będzie bardzo pomocne jeśli chodzi np. o leczenie trudnych przypadków czy znalezienie miejsca w odpowiednim ośrodku. Szybsza i sprawniejsza pomoc przedszpitalna powinna być zarówno priorytetem dla polskich, „rodzimych”, pacjentów, jak i w przypadku kryzysu uchodźczego. Dlatego właśnie taka pomoc została w Gdańsku rozwinięta z inicjatywy samorządu województwa i szpitala Copernicus, a sfinansowana z budżetu państwa odrębnie od podstawowego kontraktu z NFZ. Chodzi np. o specjalny punkt medyczno-koordynacyjny dla uchodźców, co odciąża szpitale w przypadku lżejszych, doraźnych interwencji.

Choroby zakaźne a szczepienia

Szczepienia, to kolejna ważna sprawa na którą WHO zwraca uwagę.

– W Ukrainie wiele osób się nie szczepiło. Dotyczy to też dzieci, które uczą się w polskich szkołach i podlegają kalendarzowi szczepień – mówił Jacek Bendykowski, prezes Fundacji Gdańskiej.