To już trzecia odsłona popularnego rankingu miast, w którym ocenia się rozwój metropolii, dużych i średnich miast w Polsce pod względem efektywności gospodarowania zasobami wody. Wyniki rankingu Water City INDEX 2021 ogłoszone zostaną podczas tegorocznego Kongresu „ECONOMY OF A WATER CITY. MIASTO – WODA – JAKOŚĆ ŻYCIA”, który odbędzie się w 25-26 października we Wrocławiu. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, obowiązuje jedynie rejestracja na stronie watercity.com.pl.

„Water City INDEX. Ranking efektywności wykorzystania zasobów wody w polskich miastach” jest pierwszą i jak dotąd jedyną publikacją dostępną na polskim rynku, która tak szeroko definiuje mocne i słabe strony, oraz potrzeby i wyzwania w zakresie zarządzania „niebieską infrastrukturą” w naszych miastach. Ranking ma na celu skłonienie do refleksji władze miast, naukowców, ekspertów, mieszkańców oraz zmobilizowanie ich do wspólnego wypracowania standardów, które pozwolą skuteczniej i efektywniej gospodarować zasobami wody. Mamy nadzieję, że wnioski płynące z analiz zawartych w Water City INDEX pomogą włodarzom naszych miast sprawić, że staną się one lepszymi miejscami do życia, a dzięki efektywnej gospodarce wodnej ich ekonomia oraz zamieszkujące je społeczności będą się harmonijnie rozwijały.

Ranking 2021, podobnie jak zeszłoroczny, klasyfikuje oddzielnie metropolie (8), miasta na prawach powiatu (58) oraz miasta niebędące miastami na prawach powiatu, posiadających co najmniej 20 tys. mieszkańców (152). Indeks miast został przygotowany w ramach 4 obszarów oraz 14 kategorii oceny:

• życie (woda pitna, woda brunatna, utrzymanie infrastruktury);
• kultura i ludzie (waterfront, błękitna i zielona infrastruktura, harmonijna przestrzeń miejska);
• zagrożenie (powódź, niedobór (susza), zagrożenie sektorowe, wody opadowe, aktywność samorządu);
• gospodarka i biznes (woda dla przemysłu, atrakcyjność biznesowa, transport wodny).

Na podstawie wyników oceny obszarów i kategorii wyłonione zostaną trzy najlepsze miasta w każdym z trzech rankingów.

SPRAWDŹ, KTÓRE MIASTA ZWYCIĘŻYŁY W ZESZŁOROCZNYCH EDYCJACH:

• Water City INDEX 2020
• Water City INDEX 2019

AUTORZY RANKINGU WATER CITY INDEX

Za realizację Water City INDEX odpowiedzialni są pracownicy naukowi Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, eksperci firmy Arcadis oraz Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej. Oto oni:

• dr hab. Jerzy Hausner, Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej
• Dr Michał Kudłacz, Katedra Polityk Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, ekspert OEES
• Dr Jakub Głowacki, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Krzysztof Kutek, Dyrektor Pionu Wody w Arcadis
• Marcin Ćmielewski, Specjalista ds. Gospodarki Wodnej w Arcadis

Do współpracy zapraszani są ponadto eksperci Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie, Uniwersytetu Warszawskiego oraz dziennikarze branżowych mediów.

MISJA WATER CITY INDEX

„W obliczu zmian klimatu i pogłębiania się dramatycznych ich konsekwencji, globalna perspektywa rozumienia wyzwania jakim jest gospodarowanie wodą i konieczność podejmowania działań w skali globalnej jest oczywista. Jednocześnie musi się zmienić podejście do problemu wody – z reaktywnego na prospektywne (from response to preparedness). To pociąga za sobą transformację myślenia o wodzie w mieście i sposobu zorganizowania miasta jako złożonego systemu wodnego. Tylko w ten sposób można dokonać długofalowej adaptacji miasta do zmian klimatu, których cofnąć się nie da. Dlatego kontynuujemy tworzenie rankingu Water City INDEX (Indeks Wodnych Miast), które nadal jest w Polsce przedsięwzięciem nowatorskim. Stanowi zaczyn do dyskusji samorządów terytorialnych oraz z samorządami terytorialnymi na temat możliwości poprawy efektywności wykorzystania zasobów wody.”

prof. dr hab. Jerzy Hausner

„Projekty, w które jest zaangażowany Arcadis często bezpośrednio dotyczą zmian klimatu lub temat ten jest jednym z ich elementów. Gospodarka wodna jest najczęściej wskazywanym obszarem, który wymaga interwencji i poprawy. Takie wyniki zauważamy bez względu na to czy analizy i projekty dotyczą przestrzeni miejskich, czy też innych obszarów, choćby takich jak infrastruktura transportowa. Dlatego uważam, że nasza inicjatywa jaką jest Water City INDEX jest niezwykle potrzebna. Pozwala nam mierzyć, analizować i wyciągać wnioski płynące z szeroko rozumianej polityki wodnej miast. Jest pomocna w określeniu trendów w czterech analizowanych obszarach (życie, zagrożenie, gospodarka i biznes, kultura i ludzie), a także pozwala określić stopień zrównoważenia rozwoju miast w tych obszarach. Jest również doskonałym materiałem wyjściowym do analiz pogłębionych, które będą pomocne dla miast zarówno dla identyfikacji miejsc problemowych jak i pozwolą zobaczyć w jaki sposób nasze wodne miasto funkcjonuje i czy płyniemy w dobrym kierunku”.

Jarosław Miziołek, Prezes Zarządu w Arcadis

EKSPERCI I DZIENNIKARZE O WATER CITY INDEX

Z perspektywy Unii Miasteczek Polskich dostarczanie mieszkańcom wody dobrej jakości, sprawne odprowadzenie ścieków, racjonalne zagospodarowanie wód opadowych czy wreszcie zabezpieczenie przeciwpowodziowe to sprawy, które muszą niemal każdego dnia rozwiązywać prezydenci, burmistrzowie i wójtowie w niemal każdym mieście, miasteczku czy w gminach miejsko-wiejskich. Ranking Water City INDEX pomaga w prowadzeniu właściwej i odpowiedniej dla zmieniającego się klimatu polityki zarządzania zasobami wody w miastach i prowadzenia zintegrowanej gospodarki wodnej.

Grzegorz Cichy

Prezes Zarządu Unii Miasteczek Polskich

Woda na naszej błękitnej planecie jest powszechna, ale gdy spojrzymy na jej dostępność przez pryzmat urbanizacji, to już nie jest z tą powszechnością wody tak łatwo. Coraz większe miasta i aglomeracje potrzebują wody nie tylko do zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców, ale także do wielu innych aspektów miejskiego życia. Strefy gospodarcze potrzebują jej w mniejszej bądź większej ilości do produkcji różnych dóbr i usług. Sfera społeczna to wszelkie formy odpoczynku i rekreacji nad wodą, a do tego dochodzą ukryte walory wody, których nie widać wprost – jak nawadnianie terenów zielonych, które pełnią wspólnie błękitno-zielone żyły i płuca miast. Te błękitno-zielone obszary to ostoje bioróżnorodności, strefy tłumiące hałas i oczyszczające powietrze oraz redukujące miejską wyspę ciepła. Wielu tych zalet wody nie widzimy wprost, podobnie jak nie widzimy tego, że są one jednocześnie odbiornikiem wszystkiego co opady wymywają z miast. Wszystkie zanieczyszczenia i śmieci znajdujące się na powierzchniach utwardzonych spływają do kanalizacji, a nią do rzek, z którymi płyną dalej do jezior i morza. W ten sposób tereny miejskie wpływają na jakość wody w miejscach znacznie od nich oddalonych. Z tych wszystkich powodów wiedza o gospodarowania wodą w miastach, jaką zawiera ranking Water City INDEX, pomaga zidentyfikować mocne i słabe strony w tych obszarach.

Dr Sebastian Szklarek

Założyciel portalu „Świat Wody”

Początek wielu miast wiąże się z rzekami, które pomagały w transporcie dóbr, pełniły rolę naturalnych granic i karmiły mieszkańców osad. W trakcie intensywnego rozwoju zaczęliśmy betonować koryta rzek, ukrywać je pod drogami i budynkami. Dziś mierzymy się z konsekwencjami tych działań – jakimi i na jaką skalę? Tego dowiedzieć możemy się z rankingu Water City INDEX, który wskazuje dobre praktyki samorządów wobec gospodarki wodnej i promuje zrównoważony rozwój.

Sebastian Pypłacz

Redaktor Naczelny „Śląskiej Opinii”

Życie i zagrożenie – to dwa z czterech obszarów, w ramy którego ujęto tegoroczną edycję rankingu Water City INDEX. Samo to zestawienie powinno dać nam do myślenia. Coś, co pozwala nam żyć, jest też czymś, co może nam to życie zrujnować, uprzykrzyć, zabrać. Jedne problemy może przynieść brak wody, inne przyniesie jej równie chwilowy, co błyskawiczny nadmiar. W czasach kryzysu klimatycznego kontrast między korzyściami a zagrożeniami, jakie daje woda, będzie uwidaczniał się coraz bardziej. Miasta, które przygotują się do tego najlepiej, będą mogły mieć jednak nadzieję, że woda okaże się dla nich przede wszystkim życiem.

Szymon Bujalski

Autor bloga „Dziennikarz dla klimatu” na Facebooku i Instagramie

Dziennikarz „Gazety Wyborczej” oraz portali „Nauka o Klimacie” i „Ziemia na Rozdrożu”

Kwestie dotyczące gospodarowania zasobami wody, stają się coraz bardziej istotne dla miast w Polsce. Zwłaszcza teraz w dobie zmieniającego się klimatu, kiedy opady są nagłe, gwałtowne i krótkotrwałe, nierzadko poprzedzane tygodniami suszy. Do tego dochodzi kryzys związany z zanieczyszczeniami wód. Ich konsekwencje są długotrwałe, a skutki odczuwalne w perspektywie wielu lat. Dlatego mam nadzieję, że wnioski płynące z analiz zawartych w rankingu Water City INDEX pomogą włodarzom naszych miast w wypracowaniu wspólnych standardów racjonalnego i efektywnego zarządzania zasobami wody, co z kolei przełoży się na polepszenie warunków życia społeczności lokalnych.

Rafał Rudka

Redaktor Naczelny „Dziennika Warto Wiedzieć”

Życie, Zagrożenie, Gospodarka-Biznes, Kultura-Mieszkańcy. Na takie główne kategorie podzielono składowe rankingu, który mają państwo w rękach. To jak miasta radzą sobie z zagrożeniami związanymi z wodą i jak wykorzystują jej atuty nie tylko zawsze było, ale zawsze pewnie będzie w dużej mierze decydować o ich przyszłości. Które miasta będą się rozwijać, a które podupadać? Ten, unikalny na samorządowym rynku, ranking daje możliwość przyjrzenia się tym procesom i oceny działań władz miejskich w jednym z najważniejszych sektorów.

Andrzej Gniadkowski

Zastępca Redaktora Naczelnego Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota”

O tym, jak istotną rolę odgrywa w miastach woda i właściwe nią gospodarowanie zazwyczaj przekonujemy się, gdy miejską tkankę dotknie niszczycielska fala powodziowa, albo gdy w kranach zrobi się sucho. Ranking Water City INDEX skłania jednak do głębszej refleksji na temat tego, jak zwłaszcza w dobie pogłębiającego się kryzysu klimatycznego władze polskich miast dbają o zasoby wodne. Na szczególną uwagę zasługuje fakt spojrzenia przez autorów raportu na wodę w przestrzeni miejskiej wieloaspektowo: od obszarów związanych z wodą pitną, przez zagrożenia, jakie ze sobą niesie (powódź, susza) oraz jej roli dla rozwoju lokalnej gospodarki i biznesu, aż po kwestie związane z miejscem wody w miejskim krajobrazie. Uchwycenie tych cech dla poszczególnych miast w postaci rankingu może być więc swoistym przewodnikiem w poszukiwaniu miejsc, w których – dzięki dbaniu o wodę i z współgrania z nią – mieszkańcom będzie żyło się lepiej.

Monika Waluś

Dziennikarka „Gazety Wyborczej”

Ranking Water City INDEX ocenia efektywność gospodarowania wodami w największych miastach w Polsce. Należy pamiętać, że podstawową zasadą gospodarowania wodami jest zrównoważony rozwój, w ramach którego kształtujemy i chronimy zasoby wodne, korzystamy z nich oraz zarządzamy w sposób efektywny. Miasta to szczególne jednostki przestrzenne w zakresie gospodarki wodnej. Racjonalnie i całościowe traktowanie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, z uwzględnieniem ich ilości i jakości, to wyzwanie, któremu potrafią sprostać najlepsi.

Mateusz Balcerowicz

Zastępca Redaktora Naczelnego „Gospodarki wodnej”

W Polsce marnujemy ogromne ilości wody. Nie dostrzegamy tego jesienią i zimą, ale latem susza staje się problemem nr 1. Z drugiej strony miasta borykają się z coraz częstszymi podtopieniami powodowanymi nawalnymi deszczami i nie zawsze wydolną infrastrukturą, która nie jest w stanie sprostać zadaniu odprowadzania ogromnych ilości wody w stosunkowo krótkim czasie. W dobie susz i podtopień zapominamy, że woda stanowi także ważny element funkcjonowania miasta. To również dzięki jej dobremu zagospodarowaniu rozwijają się kultura, rozrywka, sport i rekreacja. Wyzwanie może więc stanowić dla miasta prawdziwą szansę. Które miasta wykorzystują wodę lepiej, a które mają jeszcze sporo do zrobienia? Tego dowiedzą się Państwo z Water City INDEX – rankingu miast. Warto się w niego wczytać i z niego skorzystać, bo każda inicjatywa i wartościowa publikacja (a do takich zalicza się ten ranking) mająca na celu podniesienie efektywności gospodarowania zasobami wody jest obecnie nie do przecenienia.

Szymon Pewiński

Redaktor Prowadzący Miesięcznik „Wodociągi-Kanalizacja”

Cenię Water City INDEX za kompleksowe podejście. Autorzy uwzględniają tak czynniki naturalne, jak i działania włodarzy, biznesu oraz komfort życia mieszkańców. Wszystko w optyce poszanowania zasobów wodnych i adaptacji do zmian klimatu. O gospodarce wod-kan, retencji, renaturyzacji rzek, walce z suszą piszemy w Teraz Środowisko na co dzień, stąd traktuję Index jako wartościową wskazówkę do dalszych dziennikarskich poszukiwań.

Marta Wierzbowska-Kujda

Redaktor Naczelna „Teraz Środowisko”