18 listopada br. odbyło się posiedzenie Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

W obszernym porządku obrad znalazło się ponad 50 punktów. Wśród nich przygotowane przez urzędy marszałkowskie projekty:

– Programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027,

– Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata 2021-2030,

– Programu Regionalnego na lata 2021-2027 Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego,

– Programu Regionalnego dla Małopolski  2021-2027,

– Programu Rozwoju Gospodarczego Województwa Kujawsko – Pomorskiego.

A także projekt programu Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027 przygotowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Innym projektem przygotowanym przez ten resort omawianym na zespole był projekt programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027.

Polska Wschodnia

Marszałkowie sześciu regionów tworzących Polskę Wschodnią (tj. lubelskiego, podkarpackiego, mazowieckiego, podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego) w piśmie skierowanym do Zespołu ds. Infrastruktury wyrazili zadowolenie z woli kontynuacji programu i chęci wsparcia województw tworzących makroregion Polski Wschodniej. Alokacja programu ma wynosić 2,5 mld euro, co satysfakcjonuje marszałków. Program jest, w ich ocenie, szansą na pobudzenie rozwoju społeczno-gospodarczego. Regiony opowiadają się za rozszerzeniem programu m.in. o ochronę uzdrowiskową, co ma szczególne znaczenie w czasie pandemii.

Pozytywnie opiniując projekt, województwa przekazały swoje uwagi/postulaty z nadzieją, że zostaną one jeszcze rozważone w toku trwających prac nad programem a regiony samorządowe będą włączone w proces negocjacji programu z Komisją Europejską. Pozytywną opinię dla projektu podzieliła strona samorządowa zespołu KWRiST. Natomiast resort funduszy zapowiedział, że przeanalizuje przekazane przez samorządy uwagi/postulaty.

Stanowiska Zarządu ZWRP

Z inicjatywy Związku Województw RP na zespół trafiły dwa stanowiska Zarządu Związku, tj.:

– stanowisko z 10 września br. dotyczące waloryzacji opłat za egzaminy państwowe na prawo jazdy przeprowadzane przez Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego 6.-stanowisko-word.pdf (polskieregiony.pl)

– stanowisko z 20 października br. w sprawie cen paliw i energii Stanowisko-Zarzadu_w-spr.-cen-paliw-i-energii.pdf (polskieregiony.pl)

Finanse WORDów

W pierwszym z nich Zarząd ZWRP wnosi o analizę możliwości pilnego wprowadzenia waloryzacji wysokości opłat za przeprowadzanie egzaminów państwowych na prawo jazdy.

Rafał Cieślik (Związek Województw RP), omawiając stanowisko na posiedzeniu zespołu KWRiST podkreślał, że Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego są samofinansującymi się samorządowymi wojewódzkimi osobami prawnymi.

WORD-y nie otrzymują dodatkowego wsparcia ze strony administracji zespolonej czy samorządu województwa. Tymczasem ich sytuacja finansowa uległa drastycznemu pogorszeniu. Przyczyną takiego stanu, co podnosi w swoim stanowisku Zarząd ZWRP, jest przede wszystkim wzrost kosztów stałych działalności WORD, m.in. koszty utrzymania infrastruktury przeznaczonej do egzaminowania, paliwa, mediów, podatków od nieruchomości oraz wynagrodzeń. Nie wspominając o potrzebie zakupienia czy najmie pojazdów egzaminacyjnych oraz konieczności odtwarzania majątku. Natomiast po stronie przychodów pozostają nieadekwatne opłaty za przeprowadzenie egzaminów na prawo jazdy mające swoje odzwierciedlenie przepisach z 2013 r. Oznacza to, że stawka za egzaminy państwowe na prawo jazdy nie była waloryzowana od 8 lat.

Dysproporcja pomiędzy przychodami a kosztami bieżącej działalności spowodowała, że większość ośrodków zakończyła rok 2019 z ujemnym wynikiem finansowym. Średnia wysokość straty przypadającej na jedno województwo wyniosła 610.979,62 zł, a łączna strata wszystkich WORD-ów 9.775.673,90 zł. Jeszcze drastyczniej wygląda sytuacja finansowa za rok 2020. Średnia strata przypadająca na województwo wyniosła już 2.771.819,29 zł, a w całym kraju WORD-y osiągnęły stratę w kwocie 44.349.108,59 zł.

Problemem środowiska zajmującego się sprawdzaniem kwalifikacji przyszłych kierowców jest także fakt, że wysokość wynagrodzeń egzaminatorów nie była waloryzowana od przeszło 14 lat. Zwraca na to uwagę Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego, który skierował pismo opisujące problemy ekonomiczne WORDów do ministra infrastruktury. Treść pisma na posiedzeniu zespołu KWRiST przedstawił Mariusz Pauba (Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego).

Strona samorządowa poprosiła resort infrastruktury o zorganizowanie spotkania roboczego z udziałem samorządów, na którym mogłyby zostać wypracowane rozwiązania powyższych problemów. Niezależnie od spotkania, sytuacja WORDów będzie omawiana na kolejnym posiedzeniu Zespole ds. Infrastruktury.

Ceny paliw i energii

Z dużym zainteresowaniem strona samorządowa odniosła się do przedstawionego przez Rafała Cieślika (Związek Województw RP) stanowiska Zarządu ZWRP dotyczącego cen paliw i energii.

Zarząd ZWRP zwraca w nim uwagę na to, że rekordowe podwyżki dotykają wszystkie samorządy. Tymczasem JST są odpowiedzialne za np. zapewnienie bezpiecznego funkcjonowania szkół, szpitali, instytucji kultury im podległych. Często, w ramach umów kompleksowych kontraktują dla nich media energetyczne, stanowiące istotny składnik kosztów funkcjonowania utrzymywanych obiektów. Ceny, które na chwilę obecną znacząco wzrosły oznaczają wyższe obciążenia dla samorządów.

Przykładowo, jeden z samorządów województw rozstrzygnął w 2020 r. przetarg, w wyniku którego cena paliwa gazowego – dla jednostek samorządu regionu – wynosiła 77,40 zł/ MWh. W ramach przetargu rozstrzygniętego w bieżącym roku cena gazu osiągnęła wartość 191,68 zł/MWh. Oznacza to wzrost o 148 procent.

Po merytorycznej dyskusji sekretarz strony samorządowej KWRiST, Marek Wójcik (Związek Miast Polskich) wystosował prośbę do strony rządowej, aby na najbliższym posiedzeniu plenarnym Komisji przedstawiła propozycję rozwiązań legislacyjnych mających na celu wprowadzenie mechanizmów osłonowych dla samorządów dotyczących w związku ze wzrostem cen energii i paliw.