Unijne regiony i miasta zwróciły się do Komisji Europejskiej o rozszerzenie stosowania nadzwyczajnych środków elastyczności, aby poradzić sobie z kryzysem spowodowanym pandemią COVID-19. Wyniki ankiety przeprowadzonej przez Europejski Komitet Regionów wskazują bowiem na wyraźne zapotrzebowanie lokalnych i regionalnych władz na rozszerzenie środków elastyczności wprowadzonych w zeszłym roku w celu uruchomienia funduszy strukturalnych UE i pomocy państwa w walce z pandemią COVID-19.

Zdaniem samorządowców, należy utrzymać nadzwyczajne zasady dla regionów i miast, aby zapewnić ciągłość inwestycji w sytuacjach nadzwyczajnych oraz wdrożyć kluczowe inicjatywy, takie jak programy utrzymania miejsc pracy. Postulat ten ujęto w piśmie podpisanym wspólnie przez przewodniczącego Komitetu Regionów Apostolosa Tzitzikostasa i przewodniczącą komisji budżetu UE Komitetu Regionów (COTER) Isabelle Boudineau, skierowanym do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i unijnych komisarzy.

Komitet Regionów wskazuje, że w ubiegłym roku w obliczu pandemii COVID-19 to właśnie miasta i regiony wzięły na siebie główną część zarządzania kryzysowego. W ramach dwóch inicjatyw inwestycyjnych w odpowiedzi na koronawirusa (CRII i CRII+) wprowadzono wyjątkowe i użyteczne środki elastyczności umożliwiające wykorzystanie funduszy polityki spójności na lata 2014–2020 do finansowania środków związanych z pandemią COVID-19, takich jak inwestycje w sektorze opieki zdrowotnej, wsparcie dla MŚP i rynku pracy. Ponadto państwa członkowskie zaczęły właśnie wdrażać nowy program REACT-EU mający wesprzeć najbardziej dotknięte kraje i regiony UE. W ramach tej nadzwyczajnej inicjatywy ustawodawczej za pośrednictwem funduszy strukturalnych ma zostać udostępnione 47,5 mld euro.

Komisja COTER przeprowadziła ankietę wśród członków KR-u, by zrozumieć, w jaki sposób instytucje zarządzające funduszami strukturalnymi radzą sobie z tymi trzema instrumentami nadzwyczajnymi. Wyniki  wskazują, że instytucje te wyraźnie opowiadają się za rozszerzeniem środków elastyczności. W związku z tym, w opinii Komitetu Regionów, Komisja Europejska powinna rozważyć: przedłużenie możliwości zastosowania 100-proc. stawki współfinansowania UE na kolejny rok, na okres po 30 czerwca 2021 r., rozszerzenie zasady „n+3”, tymczasowe podwyższenie progu pomocy państwa de minimis, czyli kwot pomocy państwa dla podmiotów gospodarczych  (głównie przedsiębiorstw), o których państwa członkowskie nie muszą powiadamiać KE.

„Terminowe przedłużenie elastycznych zasad pozwoliłoby utrzymać inwestycje potrzebne obywatelom i przedsiębiorstwom zmagającym się z kryzysem i zmniejszyć obciążenie pracą setek regionalnych instytucji zarządzających, które znajdują się pod ogromną presją związaną z zakończeniem programów spójności na lata 2014–2020, uruchomieniem programów na lata 2021–2027 i przyczynieniem się do rozpoczęcia realizacji krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności” – zaznacza Komitet.

Badanie dotyczące wdrażania inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa zostało zainicjowane w maju 2021 r. przez komisję COTER. Zebrano w nim opinie i doświadczenia 67 przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych (urzędników, polityków lub innych), instytucji zarządzających programami operacyjnymi funduszy strukturalnych oraz innych zainteresowanych stron na szczeblu lokalnym i regionalnym w 20 państwach członkowskich UE, w tym Polski.

Źródło: samorząd pap