Kwestia uzgodnień Krajowego Planu Odbudowy to temat poruszony podczas posiedzenia sejmowej podkomisji stałej do monitorowania wykorzystania środków unijnych, które odbyło się 14 grudnia br.

W spotkaniu z ramienia Związku Województw RP udział wziął Rafał Marchewka, doradca ZWRP.

Z informacji zaprezentowanych na posiedzeniu przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie uzgodnień KPO wynika, że w połowie października wznowiony został dialog Polski z Komisją Europejską, Toczy się on na dwóch poziomach: technicznym i politycznym.

W zakresie dialogu technicznego, który właśnie się kończy zmienionych zostało 98 (z niecałych 300) kamieni milowych i wskaźników. Dla większości z nich udało się wynegocjować przesunięcie terminów realizacji (co do zasady o pół roku). Ze względu na inflację i rosnące koszty udało się obniżyć wartości części wskaźników. Ponadto udało się wynegocjować finansowanie ze środków RRF blisko 200 etatów, co ma znaczenie dla sprawnej realizacji części inwestycji.

Pojawiła się także zmiana merytoryczna w zakresie ochrony zdrowia – Komisja Europejska zgodziła się, żeby komponent dotyczący badań i rozwoju został usunięty z finansowania w części pożyczkowej i został przesunięty do finansowania w części dotacyjnej ze środków strukturalnych. Dialog polityczny prowadzony jest w związku z reformą sądownictwa. Jeden z kamieni milowych, który dotyczył usunięcia Izby Dyscyplinarnej jest uzgodniony. Toczą się dyskusje dotyczące możliwości przywrócenia do orzekania sędziów.

Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (Związek Miast Polskich) pytał o to, kiedy samorządy dostaną nową wersję KPO i jakie reformy są w niej przewidziane.

Rafał Marchewka ponowił zgłoszony 21 października br. przez Marszałków Województw RP postulat włączenia samorządów województw we wdrażanie części pożyczkowej Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Stanowisko Konwentu Marszałków  nr 7 ws. części zwrotnej KPO

W ocenie ZWRP środki zwrotne mogą co do zasady stanowić źródło inwestycji w regionach poprzez regionalne fundusze rozwoju.

– Propozycja zasad korzystania z tej formy finansowania w imieniu i na rzecz samorządów województw powinna, w opinii Związku Województw RP, zostać wypracowana przez stronę rządową oraz stronę samorządową poprzez grupę roboczą składającą się z przedstawicieli samorządów województw, regionalnych funduszy rozwoju oraz Ogólnopolskiego Porozumienia Regionalnych Funduszy rozwoju.  – podnosił Rafał Marchewka.

Doradca ZWRP przypomniał, że samorządy województw skorzystały z możliwości, jaką w 2017 r. dały przepisy ustawy o samorządzie województwa i w większości utworzyły regionalne fundusze rozwoju działające w formie spółek. Inne podejmują działania mające na celu ich utworzenie. Fundusze dysponują odpowiednim potencjałem i kompetencjami do zaplanowania oraz wdrażania środków zwrotnych z KPO, których celem jest odbudowa gospodarki po pandemii oraz wsparcie rozwoju i przygotowanie się na ewentualne kolejne zagrożenia.

– W związku z proponowanymi przez ustawodawcę zapisami projektowanej ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 proponujemy rozważenie zmiany treści art. 14lj poprzez rozszerzenie katalogu instytucji tam wskazanych o jednostkę wspierającą plan rozwojowy, w szczególności samorząd województwa rozumiany jako podmiot, któremu w drodze porozumienia albo umowy zawartych z instytucją odpowiedzialną za realizację inwestycji, zostałaby powierzona realizacja zadań w ramach inwestycji. – wnosił przedstawiciel ZWRP.

I dodawał, że taki postulat był już zgłaszany przez ZWRP w ramach prac Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

ZWRP apeluje o powierzenie samorządom województw części środków zwrotnych w ramach komponentów KPO w drodze dialogu i wspólnych ustaleń z regionami. Proponujemy, by wspólne prace odbywały się na zasadzie analogii do funkcjonującej już grupy ds. części środków dotacyjnych dla przedsiębiorców z sektora HoReCa.

– Jesteśmy przekonani, że udział samorządów województw oraz zdecentralizowany sposób dystrybucji środków pozwoli na lepsze adresowanie środków w regionach, co wpłynie pozytywnie na osiąganie celów wspólnie ustanowionych na poziomie UE, a co najważniejsze doprowadzi do skutecznego wdrożenia planowanych w KPO reform.

Przewodniczący podkomisji wyraził ubolewanie, że samorządy województw są pozbawiane instrumentów do wdrażania polityki regionalnej.

Odnosząc się do postulatów ZWRP, przedstawiciele resortu funduszy zauważyli, że do rozmów z zakresie kwestii części pożyczkowej KPO właściwy jest resort finansów.

Uczestnicy spotkania pytali o udział JST w Komitecie Monitorującym KPO. Ministerstwo zapewniło, że jest on zagwarantowany w puli połowy składu.