Przepisy o sygnalistach, dodatek osłonowy, projekt nowelizacji o drogach publicznych – to niektóre z kwestii omawianych podczas ostatniego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 15 grudnia br. i miało formułę hybrydową. Obradom współprzewodniczyli: wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker oraz Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich, wójt gminy Terespol.

Związek Województw RP na posiedzeniach plenarnych reprezentują: Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego; Grzegorz Schreiber, marszałek województwa łódzkiego; Jakub Mielczarek, dyrektor Biura Związku i Rafał Cieślik, adwokat.

Ustawa o sygnalistach

Na prośbę strony samorządowej Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło stan prac nad „ustawą o sygnalistach”. Minister Stanisław Szwed tłumaczył, że 17 listopada br. skończyły się konsultacje społeczne projektu ustawy, do której zgłoszono około 800 stron. Ich autorami były m.in. samorządy. Minister ocenia, że przy optymistycznym założeniu na początku pierwszego kwartału przyszłego roku pojawi się wersja projektu, która trafi do dalszych prac i będzie skierowana do parlamentu. Zauważał, że w podobnej sytuacji jak Polska znajduje się „wiele krajów europejskich, które też jeszcze nie wdrożyły dyrektywy”.

Sekretarz strony samorządowej Marek Wójcik (Związek Miast Polskich), zauważył, że fakt, iż nie ma ustawy, nie zwalnia nas ze stosowania przepisów dyrektywy unijnej o sygnalistach. Wyjaśniał, że będzie ona obowiązywać również samorządy zatrudniające powyżej 50 pracowników i obywatele będą mogli z niej korzystać. Dlatego warto przygotować pewne przepisy choćby na czas przejściowy, gdy do urzędów obywatele będą mogli zgłosić nieprawidłowości. Konieczne jest zatem wskazanie sposobu postępowania w takich sytuacjach.

Stanisław Szwed zapowiedział, że postara się przygotować takie rozwiązanie, jednak jest to skomplikowane i czasochłonne.

Dodatek osłonowy

Wiceminister klimatu Małgorzata Golińska przedstawiła informację na temat dodatku osłonowego. Świadczenie to ma być realizacją jednego z założeń rządowej tarczy antyinflacyjnej, a jego celem jest zrekompensowanie gospodarstwom domowym wzrostu cen energii elektrycznej i gazu, ale i kosztów ogrzewania. Jak tłumaczyła, chodzi także o te gospodarstwa , gdzie źródłem ogrzewania są paliwa stałe.

Dodatek osłonowy będzie wypłacany przez gminy, które dostaną na to zadanie dotacje z budżetu państwa. A na obsługę tego zadania gminy otrzymają 2 proc. łącznej kwoty dotacji, która będzie wypłacana w danej gminie. Zdaniem strony samorządowej jest to kwota niewystarczająca.

– Nie jesteśmy w stanie za 2 proc. zrealizować tego zadania. Przypominam, że jest to 8 zł za obsługę jednego wniosku. – mówił Marek Wójcik.

I dodawał, że wysyłka jednego listu poleconego za potwierdzeniem odbioru, który będzie musiała wysłać gmina to koszt 8,5 zł.

Sekretarz strony samorządowej odniósł się też negatywnie to sposobu procedowania projektu. Chodzi o to, że w ocenie skutków regulacji znalazł się zapis, że regulacja nie dotyczy samorządów. Tymczasem to one będą obsługiwały zadanie.

Zmiany granic

Podczas posiedzenia odbyła się długa dyskusja na temat wniosków strony rządowej w sprawie zmiany granic: gminy Sanok i miasta Sanoka, gminy Chełm i miasta Chełm oraz gminy Kleszczów i miasta Bełchatów.

Ostatecznie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wycofało swój wniosek w sprawie zmiany granic gminy Sanok i miasta Sanoka. Zatem tu nie dojdzie do zmiany granic.

O rok przesunięto plany zmiany granic gminy Chełm i miasta Chełm. W kwestii zmiany granic gminy Kleszczów i gminy Bełchatów, strona samorządowa wydała opinię negatywną i w efekcie decyzję w sprawie podejmie Rada Ministrów.

Krajowy Plan Odbudowy

Marek Wójcik poprosił stronę rządową o przedstawienie aktualnego projektu Krajowego Planu Odbudowy. Przypominał, że trwają negocjacje z Komisją Europejską.

W tym projekcie jest sporo zmian, które wprost dotyczą jednostek samorządu terytorialnego. Chcielibyśmy wiedzieć, jak ten dokument wygląda teraz. Martwimy się w szczególności tym, że Polska nie dostanie zaliczki z KPO. Chcielibyśmy też jak najszybciej móc korzystać ze środków KPO, ale nie wiemy czego będzie dotyczyć KPO ostatecznie. Mamy tylko nadzieję, że nie będą zmieniane reformy w tym dokumencie. Bardzo prosimy więc o przedstawienie dokumentu, który w tej chwili jest negocjowany z Komisją Europejską. Podobny wniosek składamy w sprawie ustawy wdrożeniowej, oraz Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. – powiedział sekretarz strony samorządowej.

Jakość w opiece zdrowotnej

Negatywną opinię strony samorządowej otrzymał projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta w wersji obecnej. Przyjęte w projekcie wskaźniki są w ocenie samorządów nie do spełnienia w wymaganym czasie a przede wszystkim brak opinie pozytywnej wynika ze względu na negatywne skutki finansowe dla jednostek samorządu terytorialnego jego wprowadzenia.

Resort zdrowia zapowiada przygotowanie kolejnej, udoskonalonej wersji projektu.

Przeczytaj: Z Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej KWRiST – Polskie Regiony

Drogi publiczne

Podczas posiedzenia omawiany był projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt wdraża dyrektywę unijną dotyczącą bezpieczeństwa na danej drodze, tzw. dyrektywa BRD.

Na prośbę Rafała Cieślika projekt został ponownie skierowany do Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska KWRiST z upoważnieniem do wydania przez niego opinii wiążącej.

Mec. Cieślik zwrócił uwagę na „potrzebę jeszcze dokładniejszej analizy kosztów wprowadzenia dyrektywy, zakresu wdrożenia tej dyrektywy i źródeł finansowania”.

Rafał Cieślik tłumaczył, że z materiałów otrzymanych przez samorządy od projektodawcy (Ministerstwo Infrastruktury) wynika, iż zakresem dyrektywy BRD objętych zostanie ok. 7 tys. dróg wojewódzkich, a maksymalna kwota przeznaczona na przeprowadzanie  oceny ryzyka przez zarządy województw wynosić będzie po ok. 56 mln. zł. w dziesięcioletnich okresach budżetowych. Resort zapewnia, że będzie to dotacja celowa. Jednakże wyjaśnienia strony rządowej w tym zakresie wymagają szczegółowej analizy finansowej.

Ponadto przepisy zawarte w polskim projekcie wdrażają dyrektywę szerzej niż z samej dyrektywy to wynika, co generuje koszty.

– Wątpliwości dotyczą wszystkich dróg wojewódzkich budowlanych lub realizowanych ze środków unijnych. – zauważa prawnik.

Przeczytaj: Z Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST – Polskie Regiony

W sumie Komisja Wspólna zaopiniowała ponad 50 projektów aktów prawnych. Pozytywnie odniosła się m.in. do Projekt programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza 2021-2027.

Kolejne posiedzenie plenarne KWRiST odbędzie się już w 2022 r.

Foto: MSWiA